چکیده:
حسابداری اسلامی، یک سیستم اطلاعاتی است که به گزارش بُعد ارزشی رویدادهای مالی و غیرمالی رخداده در واحد اقتصادی با محوریت موازین اسلامی میپردازد. هدف این مطالعه بررسی میزان آگاهی و ادراک حسابداران از حسابداری اسلامی با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم است. مطالعه پیشرو از نوع پژوهشهای کمی است و دادههای لازم جهت آزمون الگو از طریق جمعآوری پرسشنامه و نمونهگیری تصادفی ساده از 114 نفر از فعالان دانشگاهی و حرفهای صورت گرفت و از تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم توسط نرمافزار Lisrel استفاده شد. یافتهها نشان داد که کلیه عوامل الگو شامل ارزش ادراکشده، نگرش، هنجارهای ذهنی و تمایل، دارای وضعیت مناسب بوده و به ترتیب ارزش ادراکشده، هنجارهای ذهنی، نگرش و تمایل دارای بیشترین میزان برازش هستند. همچنین مقایسه بار عاملی کلیه عوامل موردبررسی نشان داد که مؤلفه «تحقق نیازهای مالی مسلمانان» از متغیّر «ارزش ادراکشده» دارای بیشترین بار عاملی است. در نتیجه میتوان دریافت که برای گسترش حسابداری اسلامی ضمن توجه به همه عوامل ذکر شده، مدیران و برنامهریزان باید اولین اولویت خود را تحقق نیازهای مالی مسلمانان قرار دهند.
Islamic accounting is an information system that deals with reporting the value aspect of financial and non-financial events occurring in the economic unit with a focus on Islamic criteria. The aim of this study is to evaluate the knowledge and understanding of accountants of the Islamic accounting using second-order confirmatory factor analysis technique (SOCFA). The study ahead is a quantitative one, and the required data was collected through collecting questionnaires and simple random sampling of 114 academic and professional activists to test the model, and SOCFA was used with Lisrel software. The results showed that all of the factors o the model including perceived value, attitude, attitude, subjective norms, and willingness have a good fit and perceived value, subjective norms, attitude, and willingness have the highest fitness respectively. Moreover, the comparison of factor loadings of all factors showed that "fulfilling the financial needs of Muslims" of "perceived value" variable has the highest factor loadings. As a result, it can be understood that to spread of Islamic accounting, while considering all the factors mentioned above, managers and planners should set fulfilling the financial needs of Muslims as their first priority.
خلاصه ماشینی:
112) لذا هدف اصلی پژوهش بررسی ادراک و دیدگاه حسابداران در رابطه با مالی اسلامی با استفاده از تحلیل عاملی تأییدي مرتبه دوم است.
پیشینه پژوهش در زمینه بررسی مباحث حسابداري اسلامی و موضوعهاي مرتبط با آن تاکنون بهخصوص در ایران پژوهشهاي زیادي صورت نگرفته است که در ادامه به مواردي از آنها اشاره میشود.
گورانحیدري و همتفر (١٣٩٤) در پژوهشی با عنوان »حسابداري مدیریت اسلامی« دریافتند که از وظایف مهم حسابداري مدیریت اسلامی، ارائه اطلاعات منطبق بر دستورات اسلام به مدیریت جهت تسهیل و تضمین تصمیمگیري صحیح و همچنین گزارش کردن و سنجش میزان مباشرت مدیریت و کنترل و بررسی این مباشرت در قیاس با معیارهاي الهی است.
سابیرزیانو (٢٠١٦ ) در پژوهشی با عنوان »محصولات و خدمات مالی اسلامی حمایت کننده از رفتار در تاتارستان: نقش ارزشهاي ادراک شده و آگاهی« به بررسی رفتار شهروندان بخشی از کشور روسیه در مورد حسابداري اسلامی پرداخت و دریافت که میزان آگاهی افراد اثر مثبتی بر درک آنها از حسابدار اسلامی دارد.
بررسی پژوهشهاي صورت گرفته در زمینه حسابداري اسلامی، نشان میدهد که اگرچه پژوهشهایی در این زمینه انجام گرفته و به نتیجههاي مفیدي نیز انجامیده، اما تاکنون پژوهشی در رابطه با بررسی دیدگاه افراد و بهخصوص حسابداران در رابطه با درک اهمیت ابعاد مؤثر در حسابداري اسلامی صورت نگرفته است.
یافتههاي پژوهش نشان داد که میزان ادراک و آگاهی افراد در استفاده آنان از حسابداري اسلامی مؤثر است و همه ابعاد موردبررسی داراي برازش مناسب هستند.