چکیده:
روند توسعهی شتابناک علم و فناوری را باید ازجمله کلیدیترینپیشرانهای تغییر و تحولات عصر حاضر دانست. پیشرفت علم و فناوری در عرصهی امور دفاعیو نظامی، هم به دلیل امکان ایجادقابلیتهای دفاعی جدید و هم به دلیل به وجود آمدن تهدیدهای نوظهور ناشی از این پیشرفتها،موضوعی بسیار حیاتی و قابلمطالعه است. امروزه علم و فناوری یکی از شاخصههای مهم ارزیابیمیزان قدرت و توانایی کشورها بوده و ازاهمیت خاصی برخورداراست.لذا هدف اصلی این مقاله، "تبیین نقش علم و فناوری درالگوی ایرانی اسلامی پیشرفت در حوزه دفاعی امنیتی میباشد نوع تحقیق، از نوع کاربردیتوسعهای است و روش تحقیق از نوع توصیفی، تحلیلی است. همچنین این تحقیق برمبنای نوعدادههای موردنیاز، بهصورت یک تحقیق آمیخته است. جامعه آماری این پژوهش تعداد 243نفر از صاحبنظران و فعالان حوزههای دفاعی امنیتی و علمی کشور بوده و حجم نمونه برابرمحاسبات 69 نفر تعیین گردیده است نتایج حاصل از این پژوهش، بیانگر این است که علم وفناوری بهعنوان یکی از ابعاد اصلی و تأثیرگذار در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در حوزه دفاعی امنیتی بوده و ظرفیتهابا 5 شاخص، ماهیت با 2 شاخص، رشد و توسعه با 5 شاخص و اثربخشی با 4 شاخص مؤلفهها وشاخصهای آن را تشکیل میدهند.
The increasing development of science and technology ought to be considered as one of the key forerunner in change and developments in this era. The advances of science and technology in the field of defense and military are an essential topic both because they can create new defense capabilities and due to the appearance of new threats resulting from these advances. These days, science and technology is one of the most important indices of evaluating the power and capabilities of different countries and it is of particular importance. Therefore, the aim of this article is “determining the role of science and technology in the Iranian-Islamic model of advance in the field of defense-security” and the design of research is practical-developmental and the methodology is descriptive- analytic. Moreover, based on the required data, this research is a mixed-method research. The participants of the study include 243 experts and activists in the fields of defense-security and science in the country and according to the analyses the representative sample was determined at 69 individuals. The results of the study indicate that science and technology is considered as one of the principal and most influential dimensions in the Iranian-Islamic model of advance in the field of defense-security and capabilities with 5 indices, growth and development with 5 indices and effectiveness with 4 indices comprise its the components and indices.
خلاصه ماشینی:
" با توجه به اهداف تحقيق ، سؤال اصلي اين تحقيق ، به اين شکل مطرح گرديده که " نقش علـم و فنـاوري در الگوي ايراني اسلامي پيشرفت در حوزه دفاعي امنيتي چيست ؟ و در همين راستا سؤالات فرعـي بـه اين شکل مطرح گرديده ، مؤلفه ها و شاخص هاي علم و فناوري در الگوي اسلامي ايرانـي پيشـرفت در حوزه دفاعي امنيتي کدامند؟ و همچنين اولويت ها و روابط بين مؤلفه هـا و شـاخص هـاي علـم و فناوري در الگوي اسلامي ايراني پيشرفت در حوزه دفاعي امنيتي چگونه است ؟" فرضيه ايـن تحقيـق به اين شکل بيان گرديده که " به نظر ميرسد علم و فناوري در چهار مؤلفه ظرفيت ، ماهيت ، رشـد و اثربخشي با سطح معناداري متفاوت ، يکي از ابعاد تأثيرگذار در الگـوي اسـلامي ايرانـي پيشـرفت در حوزه دفاعي امنيتي ميباشد.
" مباني نظري: پيشينه شناسي: در اين خصوص يک مطالعه گروهـي تحـت عنـوان «تـدوين راهبـرد توليـد علـم و فنـاوري در جمهوري اسلامي ايران در راستاي تحقق چشم انداز بيست ساله » در سال ١٣٨٦ توسط دانشـجويان دوره ١٣ دکتري مديريت راهبردي انجام گرديده که به دنبال پاسخ به ايـن سـؤال بـوده اسـت کـه مناسب ترين راهبردهاي توليد علم و فناوري در جمهوري اسلامي ايران در راستاي چشم انـداز ٢٠ ساله کدامند؟ و در پاسخ به اين سؤال سه راهبـرد زيـر بـه همـراه هفـت راهبـرد ديگـر بـه عنـوان راهبردهاي منتخب معلوم و مشخص گرديد: ١- توانمندسازي منابع انساني در حوزه هاي اولويت دار علم و فناوري ملي ٢- طراحي شبکه انتقال علم و فناوري از خارج به داخل ٣- افزايش توليد کالاها در خدمات دانش پايه (مطالعات گروهي، ١٣٨٦: ٣٣) هم چنين وحيد رياضي در رساله دکتري خود تحت عنوان " طراحي الگوي مناسب آمادگي نظامي ارتش جمهوري اسلامي ايران "، «شاخص هاي اثرگذار فناوري بـا رويکـرد دفـاعي را بـه دو مؤلفـه فناوري سخت افزاري و فناوري نرم افزاري و يازده شـاخص تقسـيم نمـوده اسـت .