چکیده:
مطابق نظریات علمی جامعهشناختی و امنیتی، مولفه جمعیتی یک جامعه، همواره بهعنوان یکی از بنیانهای اصلی قدرت ملی آن کشور قرار داشته و بر این اساس واجد تاثیرگذاری مستقیم در نیل به اقتدار و امنیت ملی آن کشور است. در جمهوری اسلامی ایران کارکردهای بهینهساز این مولفه در مبانی امنیتی و اقتداری نظام، از سالهای گذشته تاکنون دارای شرایط نامطلوب، علیالخصوص در بعد کمی جمعیت، با کاهش نرخ زادوولد در سطح خانوادهها مواجه گردیده است. مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) ضمن اعلام هشدار نسبت به روند جمعیتی کشور و تاثیرات سوء آن در آینده توسعه و امنیت ملی در سال 1392؛ در سال 1393 نیز سیاستهای کلان نیل به شرایط مطلوب جمعیتی نظام را مشتمل بر دو بعد کمی و کیفی و در 14 بند صادر فرمودند. برای پاسخگویی به دغدغه مقام معظم رهبری و بررسی شرایط زمینهای لازم برای نیل به سیاستهای تجویزی معظم له، پویش محیطی مولفههای جمعیتی کشور (بررسی نقاط قوت - ضعف داخلی و فرصت – تهدید خارجی) با بهرهگیری از رویکرد تحقیق کیفی – کمی و بهکارگیری روشهای مطالعه اسنادی – کتابخانهای و پیمایشی در قالب پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد، تمامی 35 شاخص جمعیتی شناسایی شده در تحکیم اقتدار و امنیت ملی کشور موثر بوده و 21 مورد از شاخصهای مذکور در حوزه داخلی و 14 مورد در حوزه خارجی میباشند که از بین گویههای داخلی و خارجی مذکور به تفکیک پنج مورد از مهمترین نقاط قوت – ضعف و فرصت – تهدید مولفه جمعیتی کشور شناسایی گردید.
خلاصه ماشینی:
کشور بايد نگذارد که غلبه نسل جوان و نمـاي زيبـاي جواني در کشور از بين برود و از بين خواهد رفت اگر به همين ترتيب پيش برويم » بنابراين مسئله اين مقاله نيز پويش محيطي مؤلفه جمعيتـي کشـور در جهـت تحکـيم اقتـدار و امنيت ملي کشور بوده که با بهره گيري توأمان از روش هاي کيفي و کمي انجام و مطـابق پرسشـنامه طراحي شده و اخذ نظرات خبرگان اين حوزه ، قوت – ضـعف حـوزه داخلـي و فرصـت - تهديـد حوزه خارجي مؤلفه جمعيتي کشور، با اهداف تحکيم اقتدار و امنيت ملي کشور شناسـايي گرديـده است .
از شاخص هاي کمي جمعيتي که بر اساس نظر پاسخ گويان در تحکيم اقتدار و امنيت ملي مؤثر هستند (با وزن هاي اثرگذاري متفاوت ) موارد ذيل مي باشند: ١- جواني جمعيت (١٥ تا ٣٤ سال ) ٢- نرخ جانشيني ٢,٢ و بالاتر ٣- مهـاجرت جمعيـت بـه خارج کشور ٤- مهاجرت نخبگان به خارج کشور ٥- نرخ ازدواج ٦- نرخ مرگ و مير سنجش ميزان تأثيرگذاري مؤلفه کيفي جمعيت در تحکيم اقتدار و امنيت ملي: نتايج حاصل از تلفيق گويه هاي مؤلفه کمي جمعيت نشان ميدهد که حدود ٧٨ درصـد پاسـخ گويـان بـه ميـزان خيلي زياد و زياد و حدود ١٧ درصد در حد متوسط نقش اين مؤلفه را در تحکيم اقتـدار و امنيـت ملي با اهميت ارزيابي کرده اند و تنها حدود ٢ درصد نقش اين مؤلفه را در اين زمينه کـم و خيلـي کم دانسته اند.