چکیده:
زبان در طول زمان به دلایل مختلف تاریخی، فرهنگی و اجتماعی دستخوش تغییراتی میشود که این تغییرات میتواند در جنبۀ مثبت خود، موجب گسترش دایرۀ واژگانی زبان شود و گاه نیز در جهت منفی، یک یا چند واژه را با شیوههای مختلف متروک کند. ولیکن نکتهای که در این میان قابل توجه است، فاصلۀ معنادار میان زبان معیار و لهجهها و گویشهای یک زبان است به گونهای که میتوان واژههایی را یافت که با وجود خارجشدن از حوزۀ گفتار و نوشتار معیار، هنوز در میان لهجهها و گویشهای اقوام مختلف و در محدودۀ جغرافیایی خاص ادامۀ حیات میدهند. از جملۀ این لغات میتوان به واژههای «چه بلا» و «شهرگرد» و «کوروی» اشاره کرد که در متون کهن فارسی مثل اسرارالتوحید، دیوان عطار نیشابوری، دیوان هلالی جغتایی، دیوان وحشی بافقی و دیوان محمد فضولی دیده میشوند ولی در فرهنگها و کتب لغت، معنی دقیقی برای آنها ارائه نشده است و یا مصححین در توضیح آنها به اشتباه رفتهاند. این پژوهش به بررسی معنای بهتر سه واژۀ مذکور با بهرهگیری از گویش تاتی شمال خراسان پرداخته است.
Getting Better Means "What Bella", "Round Town" and "Crowd" in ancient texts based on the Tatian dialect of the north of Khorasan<br /> <br /> Habib Safarzadeh <br /> <br /> Abstract:<br /> Throughout history, language has changed for various historical, cultural and social reasons, which can positively affect the development of the lexical language of the language, and sometimes in the negative, one or more words abandoned in various ways. But the point that is significant in this respect is, A meaningful distance between the standard language and the dialects and dialects of a language is the way in which words can be found Despite the fact that he is out of speech and writing, the criterion is still alive in the dialects And the dialects of different ethnic groups survive in a specific geographic area.<br /> <br /> Among these words, the words "What Bella" and "Shahrzad" and "Kurovi" are mentioned Which is seen in ancient Persian works, but in no dictionary is a precise meaning .They are not presented or mistakenly explained.
خلاصه ماشینی:
دریافت بهتر معنای چند واژه در متون کهن فارسی بر پایۀ گویش تاتی شمال خراسان (ص 45 - 35) حبیب صفرزاده 1 چکیده زبان در طول زمان به دلایل مختلف تاریخی، فرهنگی و اجتماعی دستخوش تغییراتی میشود که این تغییرات میتواند در جنبۀ مثبت خود، موجب گسترش دایرۀ واژگانی زبان شود و گاه نیز در جهت منفی، یک یا چند واژه را با شیوههای مختلف متروک کند.
از جملۀ این لغات میتوان به واژههای «چه بلا» و «شهرگرد» و «کوری» اشاره کرد که در متون کهن فارسی مثل اسرارالتوحید، دیوان عطار نیشابوری، دیوان هلالی جغتایی، دیوان وحشی بافقی و دیوان محمد فضولی دیده میشوند ولی در فرهنگها و کتب لغت، معنی دقیقی برای آنها ارائه نشده است و یا مصححین در توضیح آنها به اشتباه رفتهاند.
«چهبلا» (če belá) این واژه که در هیچ یک از فرهنگهای لغت فارسی ثبت نشده است، در آثار عبدالرحمان جامی و سایر شاعران و نویسندگان فارسیزبان حوزۀ خراسان کاربرد فراوانی دارد؛ به عنوان مثال در بهارستان جامی، ذیل یکی از مطایبهها آمده است: « پسر معلّمی را گفتند: چهبلا احمقی.
همچنین جامی در خاتمةالحیات، در مطلع غزلی آورده است: یار شد شهرگرد و هرجایی رو کن ای دل به کنجِ تنهایی در اینجا نیز میتوان گفت با توجّه به مفهوم کلّی بیت و همنشینی دو واژۀ «شهرگرد» و «هرجایی» در کنار یک دیگر، این واژه در همان معنایی به کار رفته است که در امروز در گویش تاتی شمال خراسان به کار رفته میرود.