چکیده:
یکی از ابعاد بسیار مهم نظریههای توسعه پایدار روستایی، توسعه اقتصادی در کنار توسعه اجتماعی و اکولوژیک است. در این میان، گردشگری در جوامع روستایی، نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی آن ها دارد و یکی از زمینه های مهم در توسعه کارآفرینی پایدار نواحی روستایی می باشد. از این رو، این مطالعه با هدف ظرفیت گردشگری در توسعه کارآفرینی پایدار نواحی روستایی (مورد مطالعه : بخش مرکزی شهرستان همدان) انجام گرفته است. روش تحقیق مورد استفاده در این مطالعه بر اساس تقسیمبندیهای ذکر شده از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ میزان و درجهی کنترل، میدانی (پرسشنامه و مشاهده مستقیم) و از لحاظ نحوهی جمعآوری اطلاعات نیز، از نوع تحقیقات توصیفی و غیر تجربی (غیرآزمایشی) میباشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 378 خانوار (سرپرست خانوار) تعیین گردید، لازم به توضیح است برای جلوگیری از خطاهای آماری و بالارفتن اطمینان، 5% نمونه انتخابی نیز به نمونه مورد نظر اضافه گردید و در نهایت 396 نفر (سرپرست خانوار) به عنوان نمونه نهایی در 6 دهستان مورد هدف مطالعه انتخاب شدند. همچنین نرمافزارهای مورد استفاده در این پژوهش، SPSS22، Amos22، ArcGIS و Excel میباشند. نتایج نشان میدهد، پنج عامل شناسایی شده در مجموع تواستهاند 86/47 درصد از واریانس کل متغیرهای مربوط به عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی پایدار گردشگری روستاییان محدوده مطالعاتی را تبیین نمایند. با توجه به اینکه درصد مقدار ویژه بیانگر سهم هر عامل از کل واریانس متغیرهاست و هرچه مقدار آن بزرگتر باشد، نشاندهنده اهمیت و تاثیر بیشتر آن عامل است، نتایج نشان میدهد که میزان تبیین هر یک از عوامل پنج گانه شناسایی شده بهترتیب 88/16، 64/8، 88/7، 82/7 و 63/6 درصد بوده است. همچنین t بهدست آمده برای متغیرهای ریسکپذیری، توفیقطلبی و نیت کارآفرینانه مثبت و معنیدار شده است. علامت مثبت نشان میدهد میانگین متغیر مورد بررسی بزرگتر از میانهی نظری یا نمرهی ملاک میباشد. بهعبارتی میانگین این عوامل علاوه براینکه از سایر عوامل بیشتر بوده، از میانهی نظری مورد نظر نیز در سطح 95 درصد معنیداری (یا خطای 5 درصد) بزرگتر است. بنابراین، میتوان عنوان کرد، توسعه گردشگری بر ارتقاء متغیرهای ریسکپذیری، توفیقطلبی و نیت کارآفرینانه دارای آثاری مثبت بوده است. لذا، با توجه به نتیجه به دست آمده میتوان عنوان کرد که فرض تحقیق مبنی بر اینکه گردشگری در ارتقاء روحیه (خلاقیت، ریسکپذیری، اعتماد به نفس، استقلالطلبی و توفیقطلبی) و نیت کارآفرینی پایدار در سکونتگاههای روستایی منطقه مورد مطالعه تا حدودی موثر بوده تایید و فرض صفر رد شد.