چکیده:
در این نوشتار، بعد از پرداختن به اهمیت رجال سند و درایه در علم حدیث، انواع تعابیر واسطه با طرق تحمل حدیث مورد کنکاش قرار گرفته و کاربردی شدن آن، با دقت عمل و کمترین مورد خطا مورد نظر است. مقاله پیش رو، ضمن ارائه این مهم در نرم افزار درایة النور، به جایگاه و نقش اساسی تعبیر واسطه در طرق تحمل حدیث میپردازد.
خلاصه ماشینی:
نقش تعبیر واسطه در معجم رجال قسمت اول* حجتالاسلام والمسلمین سید جواد شبیری کارشناس عالی رجال و مدیر پژوهشی نرم افزار درایة النور تنظیم و آمادهسازی: حجتالاسلام سید محسن میرمهدی کارشناس گروه رجال مرکز نور اشاره در این نوشتار، بعد از پرداختن به اهمیت رجال سند و درایه در علم حدیث، انواع تعابیر واسطه با طرق تحمل حدیث مورد کنکاش قرار گرفته و کاربردی شدن آن، با دقت عمل و کمترین مورد خطا مورد نظر است.
در کتاب شریف معجم رجال الحدیث نیز ـ که بهحق بهترین کتاب چاپشده در تنظیم روایت راویان و بیان مواضع اسناد آنها با ذکر راوی و مرویعنه به طور مستقصی و با شیوه مطلوب و هوشمندانه بوده ـ توجه به تعبیر واسطه در دستور کار نبوده است.
(5) حال ببینیم که آیا کلمه «حدّثنی» و «اخبرنی» در مواردی که طریق تحمل روایت به گونه اجازه بوده، با تمام اقسام آن به کار برده میشده است یا خیر؟ با بررسی در اسناد رجال نجاشی و فهرست شیخ و برخی کتب دیگر، به دست آمده که: 1.
نگرشی جدید به طرق و مشیخه این بحثها، نتایج مهمی را به دنبال میآورد که به برخی از آنها اشاره میکنیم: نتیجه اوّل: بحثی است در رجال که آیا مشیخه و طرقی که در فهرست شیخ و یا مشیخه تهذیب و استبصار وجود دارند، به تحقیق و بررسی نیازمندند؟ بحث بالا ثابت میکند که مشیخه و طرق، در صحت سند نقش ندارد؛ چون این طرق، با توجه به اینکه به اجازه عامه و بدون مناوله بودهاند، اثبات انتساب کتاب را به مؤلف نمیکنند و بر فرض که اصل انتساب کتاب را به مؤلف ثابت نمایند، انتساب نسخهای از این کتاب را که در دست شیخ بوده و از روی آن روایات را نقل کرده، به اثبات نمیرسانند و بر فرض که اصل انتساب نسخه را ثابت کند، تکتک روایات نسخه را تصحیح نمینمایند؛ چه این طرق، به سماع و قرائت تفصیلی تکتک موارد ناظر نیست.