چکیده:
هدف: هدف از اجرای این تحقیق، شناسایی عوامل مؤثر بر آینده نظام استانداردسازی ایران، در حوزه فناوری تولید و شناسایی و تشریح سناریوهای محتمل است.
روش: یکی از روشهای آیندهپژوهی سناریونویسی است. در این تحقیق با استفاده از روش تحلیل تأثیر متقابل تلاش شد که احتمال تأثیر رویدادی بر رویدادی دیگر پیشنگری شود. برای انجام این محاسبات پیچیده ماتریس تحلیل اثر متقاطع نیز، از نرمافزار MICMAC استفاده شد.
یافتهها: ابتدا بر اساس مطالعات کتابخانهای و نظر خبرگان، فهرستی از عوامل و متغیرهای بسیار مهمی که بر آینده نظام استانداردسازی تولید مؤثرند، تهیه شد و در ادامه، عوامل منتخب از طریق پرسشنامه شناسایی شدند. در مرحله بعدی، با طراحی پرسشنامه تأثیر متقابل و بهکارگیری روش تحلیل تأثیرات متقابل و استفاده از نرمافزار ذکر شده، نظر خبرگان تحلیل شد و 9 عامل از بین 24 عامل فهرستشده بهعنوان عوامل کلیدی نهایی (ریسک) شناسایی شدند. در ادامه با طراحی پرسشنامه عدم قطعیت تلاش شد که عدم قطعیتها و اهمیتهای مربوط به هر یک از این 9 عامل تعیین شود. بر اساس نتایج و محاسبات انجام شده روی نتایج این پرسشنامه، چهار سناریوی آینده نظام استانداردسازی در حوزه فناوری تولید مشخص شد. در نهایت با تشکیل پانل خبرگان، این سناریوها تشریح شدند.
نتیجهگیری: بر اساس نتایج مشخص شد که دو عدم قطعیت «سیاستهای تولید در جهت ایجاد بستر رقابتی در صنایع» و «امکان تهیه تجهیزات و ماشینآلات مدرن تولید» ضرایب بیشتری دارند و محورهای چهار سناریوی این تحقیق را شکل میدهند.
Objective: The purpose of this study is to identify the factors affecting the future of Iran's standardization system in the field of production technology and identify and describe possible scenarios. Methods: Scenario is one of the methods of future-estimation study. In this research, using the cross-impact analysis method, an attempt was made to predict the probability of the effect of an event on another event. And then, the MICMAC software was used to perform the computation of such complex cross-sectional analysis matrix. Results: To this end, firstly, based on library studies and experts’ opinion, a list of the most important factors and variables that the affect the production standardization system was provided, and then the selected factors were identified through a questionnaire. On the next stage, the experts’ opinions were analyzed through designing a questionnaire for mutual effect and 9 factors were identified among the 24 listed factors as the final key factors (risk). Moreover, by designing an uncertainty questionnaire, attempts were made to determine the uncertainties and significance of each of these nine factors. Based on the results and calculations carried out on the results of this questionnaire, four future scenarios of the standardization system in the field of production technology were identified and ultimately described by the panel of experts in these scenarios. Conclusion: Based on the results, it was found that the two uncertainties of "production policies for creating a competitive environment in the industry" and "the possibility of providing modern equipment and machinery" have the highest coefficients and form the axes of the four scenarios derived from this study.
خلاصه ماشینی:
از سويي با توجه به اهميـت موضـوع و بررسـي هـاي صـورت گرفتـه ، مشخص شد که تحقيقات دانشگاهي کمي با موضوعات مرتبط با استاندارد انجام شده است ، در حـالي کـه خـود سـازمان استاندارد، به عنوان مرجع رسمي تعيين ، تدوين ، به روزرساني و نشر استانداردهاي ملي ، بيشترين تمرکز خـود را بـر تـدوين استانداردهاي فني مرتبط با توليد و خدمات قرار داده است ، به مقوله هايي مانند تأثير تحـولات آينـده بـر استانداردسـازي ، فرهنگ سازي استاندارد، تأثير پيشرفت هاي فناوري بر مأموريت هاي سازمان و بسياري از موارد ديگر، نه در سطح سازمان و نه در سطح دانشگاهي ، به طور جدي پرداخته نشده است .
International Standard Organization در ادامه ، تعدادي از تحقيقات دانشگاهي داخلي و خارجي با موضوعات مرتبط به استاندارد بيان مي شود: هوشمندي نيا و نجفي زاده (١٣٩٦) در پژوهشي با عنوان «آينده پژوهي فرايند تجاري سازي فنـاوري و روش هـاي آن در فن بازار، بستر مبادلات نوآورانه فنـاوري » بيـان مـي دارنـد کـه علـي رغـم اهميـت و تـأثير فنـاوري در صـنايع کشـور و سرمايه گذاري هاي انجام شده طي سال هاي گذشته در زمينه تحقيقات و توسعه فناوري هاي نو، شواهد غيررسمي حاکي از آن است که مبادلات و همکاري هاي فناورانه ميان صنايع وضعيت مناسبي ندارد.
نتيجه گيري و پيشنهادها سناريوي اول : تأمين تجهيزات و ماشين آلات مدرن توليد و ايجاد بستر رقابتي در صنايع توسط دولت اين سناريو، خوش بينانه ترين سناريوي ممکن در آينده نظام استانداردسازي ايران در حوزه فناوري توليد است .