چکیده:
هدف: هدف از پژوهش حاضر، آشنایی با سرقت علمی و معتبرترین نرمافزارهای داخلی و خارجی به منظور پیشگیری از این فعالیت مجرمانه میباشد.
روش پژوهش: روش پژوهش حاضر، سندی یا کتابخانهای است و با رویکرد مروری متون و اسناد در این زمینه را مورد بررسی قرار میدهد.
یافتههای پژوهش: بر مبنای یافتههای پژوهش، سرقت علمی فعالیتی غیراخلاقی و مجرمانه بوده و مشمول مجازاتهای قانونی میباشد. همچنین به منظور شناسایی و پیشگیری از ارتکاب تخلف علمی نرمافزارهایی طراحی گردیده که دارای انواع داخلی و خارجی میباشد. بر این اساس، Duplichecker، PaperRater، Smallseotools، CopyLeaks، CopyEscape، Grammerly، Plagiarisma، Plagiarism Check، PlagScan، Unichek، PlagTracker، Eve2، Writecheck،Turnitinمهمترین نرمافزارهای خارجی و سامانه مهتاب، نرمافزار مشابهیاب احادیث و روایات، سامانه همانندجو، سامانه همتاجو و سامانه مشابهتیاب مقالات (سمیم نور) مهمترین نرمافزارهای داخلی در این زمینه میباشند. همچنین بر اساس مطالعات محققان Turnitin معتبرترین نرمافزار سرقت علمی میباشد.
نتیجهگیری: آموزش و تولید محتواهای آموزشی هم در زمینه شناخت و پیشگیری از سرقت علمی شامل آموزش در زمینه فرایند پژوهش، استناددهی، ابزارها و منابع پژوهش و هم در زمینه شناخت نرمافزارهای سرقت علمی میتواند بعنوان عاملی کنترلکننده بسیار حائز اهمیت بوده و تا حد زیادی میزان سرقت علمی را کاهش دهد. همچنین اعمال مجازات و برشمردن جرایم برای افراد خاطی و متخلف هم از سوی موسساتی مانند دانشگاهها و مراکز آموزشی و پژوهشی و نشریات مختلف و هم از سوی مسئولان دولتی برای مبارزه با این پدیده غیراخلاقی عامل کنترلکننده مهم دیگری است که میبایست مورد توجه قرار گیرد.