چکیده:
ﯾﮑﯽ از اﻧﻮاع ﺑﻼﯾﺎی ﻃﺒﯿﻌﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺳﺒﺐ وارد آﻣﺪن آﺳﯿﺐ ﻫﺎی زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺴﯿﺎری در ﺑﺮﺧﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺟﻬﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد، ﻃﻮﻓﺎن ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﯽ ﮔﺮدوﻏﺒﺎر در اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎی ﯾﺎﺳﻮج و دوﮔﻨﺒﺪان ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﮐﺪﻫﺎی 32، 31، 9، 8، 7، 6 و 35ﮔﺮدوﻏﺒﺎر در اﯾﻦ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎ در ﻣﻘﯿﺎس روزاﻧﻪ، ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ و ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻃﯽ دوره آﻣﺎری 1363-92 ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﭘﺲ از ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ روزاﻧﻪ، ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ و ﺳﺎﻻﻧﻪ ﮐﺪﻫﺎ در ﺗﻤﺎم اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎ، ﺗﻘﻮﯾﻢ زﻣﺎﻧﯽ روزاﻧﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪ. ﺳﭙﺲ روﻧﺪ ﺗﻌﺪاد روزﻫﺎی ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﮔﺮدوﻏﺒﺎر آﻧﻬﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﮔﺮدﯾﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد اﯾﺴﺘﮕﺎه دوﮔﻨﺒﺪان ﺑﺎ 2381 روز ﮔﺮدوﻏﺒﺎری ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ رﺧﺪاد ﮔﺮدوﻏﺒﺎر را ﻃﯽ دوره آﻣﺎری ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دو ﮐﺪ 6 و 7 ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ رﺧﺪاد را در ﺗﻤﺎم اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ. ﮐﺪ 6 در اﯾﺴﺘﮕﺎه دوﮔﻨﺒﺪان در ﺳﺎل 1391 و در اﯾﺴﺘﮕﺎه ﯾﺎﺳﻮج در ﺳﺎل 1388 از ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻓﺮاواﻧﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده اﻧﺪ. ﮐﺪ 7 ﻧﯿﺰ در اﯾﺴﺘﮕﺎه دوﮔﻨﺒﺪان در ﺳﺎل 1371 و در اﯾﺴﺘﮕﺎه ﯾﺎﺳﻮج در ﺳﺎل 1371 ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ رﺧﺪاد را داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎی ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ ﻧﯿﺰ ﻧﺸﺎن داد ﮐﺪﻫﺎی 6 و 7 ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻃﯽ ﻣﺎه ﻫﺎی ﮔﺮم ﺳﺎل ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﻧﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮری ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺪﻫﺎ در دوﮔﻨﺒﺪان ﻃﯽ ﺗﯿﺮﻣﺎه و در ﯾﺎﺳﻮج ﻃﯽ اردﯾﺒﻬﺸﺖ ﻣﺎه از ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻓﺮاواﻧﯽ رﺧﺪاد ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺮرﺳﯽ روﻧﺪ ﮔﺮدوﻏﺒﺎر ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻫﺮ دو اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎی ﻣﺎه ﻫﺎی ﺳﺮد ﺳﺎل از روﻧﺪ ﮐﺎﻫﺸﯽ ﮔﺮدوﻏﺒﺎر ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده و ﻣﺎه ﻫﺎی ﮔﺮم ﺳﺎل ﻓﺎﻗﺪ روﻧﺪ ﺑﻮده اﻧﺪ. در ﻣﻘﯿﺎس ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻧﯿﺰ ﻫﺮ دو اﯾﺴﺘﮕﺎه روﻧﺪ اﻓﺰاﯾﺸﯽ را ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ.
خلاصه ماشینی:
آنها دریافتند گرد و غبار این ناحیه ناشی از دو منبع طبیعی و انسانی می باشد 1 - Zhou & Zhai 2 - Orlovsky 3 - Wang & Fang 8 - Huang 0 - Schepanski 1 - Al-Jumaily & Ibrahim 1 - Sorribas 3 - Tang & Han که در فصل های مختلف هر منبع متفاوت می باشد.
حال با توجه به مقدار بحرانی به دست آمده اگر T(t)-T< 1 - Serrano 2 - Lettenmaier 3 - Turgay {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} 1 - Goossens & Berger همان گونه که در جدول (3)مشاهده می شود در ایستگاه یاسوج نیز همانند ایستگاه در گنبدان کدهای 3 و 7 در ماه های گرم سال پیش از ماه های سرد رخداد داشته است در این ایستگاه رخداد که 4 پیش از کد 7 بوده است که 8 نیز تنها در 5 روز و کد 32 در یک روز اتفاق افتاده است.
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ٣: پراکندگی کد ٧ )گرد و خاک یا شنی که به وسیله باد در ایستگاه و یا نزدیکی آن در ساعت دیده بانی بلند شده ( در ایستگاه های مورد مطالعه فراوانی رخداد گردبادهای تکامل یافته در ایستگاه و یا اطراف آن در شکل )٨( نشان می دهد که این نوع گرد و غبار در ایستگاه دوگنبدان در ماه های فروردین، تیر، مرداد و دی به وقوع پیوسته و در سایر ماه های سال رخدادی نداشته است.