چکیده:
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عوامل روانشناختی و نوع جستوجو بر اضافهبار انتخاب در نظامهای بازیابی اطلاعات انجام شد.
روششناسی: ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ با رویکرد مروریتوصیفی بهمنظور تجمیع دیدگاهها در نظریه اضافهبار انتخاب و ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌه ﻣﺘﻮن ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ نظریه اضافهبار انتخاب انجام شد. جمعآوری مقالات با استفاده از کلمات کلیدی اثر انتخابهای خیلی زیاد، بیشانتخابی، استبداد انتخاب، پارادوکس انتخاب و فریب انتخاب و ترکیب آنها با کلمات کلیدی عوامل موثر، عوامل تعدیلکننده، نظامهای بازیابی اطلاعات، تیپ شخصیتی، گوگل و همچنین کلمات کلیدی Too-much-choice Effect، Hyperchoice، Tyranny of Choice، Paradox of Choice و The Lure of Choice با ترکیب کلمات کلیدی Maximizer، Satisficer، Type of Search، Modulators، Google در پایگاههای اطلاعاتی SID، Magiran و موتور جستوجوی گوگل Sciencedirect و Google Scholar در طی سالهای 1990 تا 2016 انجام شد.
یافتهها: از 115 مقاله یافتشده، در نهایت 47 مقاله برای مطالعه انتخاب شد و در سه گروه عمده قرار گرفت. گروه اول مقالات مرتبط با نظریه اضافهبار انتخاب، گروه دوم مقالات مرتبط با دلایل نارضایتی افراد از گزینههای زیاد و گروه سوم مقالات مرتبط با عوامل موثر در رخداد اضافهبار انتخاب بود. مقالات این گروه خود به دو دسته عوامل روانشناختی و نوع جستوجو تقسیم شدند. نتایج این مطالعه علاوهبر شناسایی عوامل نارضایتی افراد، نشان داد که دو عامل تیپ شخصیتی و نوع جستوجو از عوامل موثر در نارضایتی و بهعبارتی وقوع اضافهبار انتخاب هستند.
نتیجهگیری: برپایه یافتهها عوامل نارضایتی افراد در هنگام مواجهه با نتایج بازیابیشده زیاد در موتور جستوجوی گوگل شناسایی شد: محدودیت تواناییهای شناختی و رخدادن اضافهبار شناختی (نظریه اضافهبار شناختی)، احساس پشیمانی برای بررسینکردن همه نتایج بازیابی و بهدنبال آن احساس پشیمانی از گزینه انتخابی که خود منجربه اصطلاحا «دانهچینی» یا گزینش با وسواس اطلاعات میشود (نظریه رویداد غیرمنتظره). مرور پژوهشهای انجامشده در این حوزه مشخص کرد که در میان عوامل روانشناختی، تیپ شخصیتی و نوع جستوجو (جستوجوی خاص و عام)، عوامل موثر در رخداد اضافهبار انتخاب هستند. باتوجهبه حرکت نظامهای بازیابی اطلاعات بهسمت شخصیسازی، درنظرگرفتن تیپ شخصیتی افراد و نوع جستوجو بهبازیابیهایی با رضایت بیشتر کاربران منجر خواهد شد.