چکیده:
از جنگ جهانی دوم تاکنون و در تاریخ سیاسی معاصر، یکی از پرچالشترین کشورهای منطقه جنوب غرب آسیا (خاورمیانه)، کشور عراق بوده است. بیشک یکی از دلایل اصلی این چالشها نقش مهم و تعیینکننده شرایط سیاسی عراق در فضای ژئوپلتیک این منطقه است. در تحولات جاری این منطقه به مانند گذشته، عراق نقش کلیدی و تعیینکنندهای را داراست و این نقش موجب برخورد اقدامات و منافع قدرتهای گوناگون منطقهای و فرامنطقهای در این نقطه حساس شده است. هدف اصلی این مقاله، آینده عراق با تاکید بر شرایط سیاسی و امنیتی حاکم بر این کشور و اهداف فرعی آن را می توان تاثیرگذاری بازیگران داخلی، منطقهای و فرامنطقهای در تحولات کشور عراق، پیش بینی آینده سرزمینی عراق و امکان سنجی تجزیه عراق معرفی نمود. با طراحی سناریو های محتمل درباره تجزیه یا عدم تجزیه کشور عراق در دهه آتی، آینده این کشور به شکل ذیل پیش بینی می گردد: 1.سناریوی تجزیه عراق 2. سناریوی جنگ داخلی در عراق 3. سناریوی تقسیم عادلانه و دموکراتیک قدرت.در نهایت، نویسندگان به این نتیجه می رسند که بر مبنای سناریوهای مذکور، در دهه آتی تجزیه عراق میسر نخواهد شد.
خلاصه ماشینی:
از زمان استقلال عراق در سال ١٩٣٢ تاکنون ، اين کشور صحنه رقابت و کشمکش نه تنها بين گروه هاي مختلف داخلي، بلکه مورد دخالت قدرت هاي بزرگ فرا منطقه اي نيز بوده است .
(جعفري ولداني، ١٣٨٨: ٥٤) در اين ميان ، «سرنگوني صدام و اشغال عراق از سوي آمريکا در سال ٢٠٠٣ و تغيير رژيم در اين کشور» را ميتوان مهمترين رويدادي تلقي کرد که به شکل گيري دوره جديدي از تعاملات ميان بازيگران منطقه اي، توازن قدرت در خاورميانه و در مجموع تصوير نويني از منطقه منجر شده است .
(موسوي، ١٣٩٣: ١٥) از وقتي که نظام بعثي با حمله آمريکا و متحدينش در سال ٢٠٠٣ سقوط کرد، کشور عراق وارد مرحله گذاري شده است که به نظر ميرسد اين دوران گذار تا رسيدن به يک ثبات فاصله زيادي دارد، لذا در چنين وضعيتي هر کدام از گروه هاي مختلف اين کشور به دنبال آن هستند تا منافع بيشتري عايد خود کرده و وزن سياسي و قدرت خويش را در مقايسه با رقيبانشان بيش از پيش افزايش دهند.
در بين قدرت هاي فرا منطقه اي نيز، آمريکاييها اگرچه به عنوان يک راهبرد اصلي براي پياده سازي خاورميانه ي جديد به دنبال تجزيه ي عراق بودند اما موانع عملي و مخالفت تمام گروه ها و بازيگران ديگر موجب شده بود که حداقل به صورت موقت از اين هدف بزرگشان چشم پوشي کنند.