چکیده:
در طی نیم قرن اخیر، تحرک سرمایه از کشورهای توسعه یافته به سوی کشورهای در حال توسعه افزایش چشمگیری یافته است. بر اساس دیدگاه برخی از صاحب نظران اقتصادی در این خصوص، سیاست های زیست محیطی ملایم در کشورهای در حال توسعه نسبت به کشورهای توسعه یافته نقش بسزایی را در تحرک بین المللی سرمایه ایفا نموده است. در این دیدگاه که به فرضیه پناهگاه آلایندگی معروف است، کشورهای در حال توسعه بعنوان پایگاهی جهت جذب و استقرار صنایع آلاینده محسوب می گردند.
در مطالعه حاضر به منظور بررسی فرضیه پناهگاه آلایندگی در ایران، الگوی تجارت و روند خالص صادرات کشور با کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) در خصوص تولیدات آلاینده و پاک بر اساس طبقه بندی مربوط به کدهای دو رقمی ISIC طی سال های 2003-1999 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این مقاله حاکی از رد فرضیه پناهگاه آلایندگی در ایران می باشد.
خلاصه ماشینی:
"به منظور بررسی این فرضیه در ایران،خالص صادرات صنایع آلاینده و صنایع پاک ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه با کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) ،به عنوان کشورهایی با شدت توسعهیافتگی بالا درنظر گرفته و داریم: (به تصویر صفحه مراجعه شود) بطوریکه X و M به ترتیب بیانگر صادرات و واردات، k بیانگر گروه کالایی براساس طبقهبندی کدهای دو رقمی ISIC و t معرف زمان میباشند.
جدول 8-خالص صادرات پاک ایران به کشورهای OECD برحسب کدهای دو رقمی ISIC (هزار دلار) (به تصویر صفحه مراجعه شود) منبع:جدول(7) (به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار 9-خالص صادرات کالاهای پاک ایران به کشورهای OECD برحسب کدهای دو رقمی ISIC حال براساس مطالب مذکور و باتوجه به خالص صادرات ایران نسبت به کالاهای آلاینده و پاک در تجارت با کشورهای عضو OECD ،میتوان چنین استنباط کرد که علیرغم وجود قوانین و مقررات زیست محیطی شدید در کشورهای عضو OECD نسبت به ایران،استقرار صنایع آلاینده بهسمت ایران براساس فرضیه PHH تأیید نمیگردد.
نتایج مقاله حاضر در خصوص بررسی فرضیه پناهگاه آلایندگی باتوجه به روند خالص صادرات ایران مربوط به کالهای آلایندهو پاک در تجارت با کشورهای عضو OECD ،نشان داد که علیرغم وجود قوانین و مقررات زیست محیطی شدید در کشورهای عضو OECD نسبت به ایران،استقرار صنایع آلاینده بهسمت ایران براساس روند نزولی خالص صادرات آلاینده ایران به این کشورها و نیز به خاطر وجود مسائل سیاسی،ریسک بالا،محدودیت منابع،فرضیه PHH تأئید نمیگردد."