چکیده:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش بخشایشگری بر افزایش بخشش و کاهش پیشداوری قومی و خشم در نوجوانان بود. این مطالعه در قالب طرح نیمهآزمایشی با پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری و با گروه کنترل انجام شد. بهمنظور دستیابی به این هدف 224 دانشآموز (113 دختر و 111 پسر)، (فارس، آذری و کرد) پایه هشتم از سه استان تهران، آذربایجان شرقی و کردستان انتخاب و بهطور تصادفی در دو گروه آزمایش (123 نفر) و گروه کنترل (101 نفر) جایگزین شدند و به سیاهههای بخشایشگری انرایت (EFI)، خشم حالت- صفت اسپیلبرگر- 2 (STAXI-2) و مقیاس پیشداوری قومی (EPS) در سه مرحله پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری پاسخ دادند. جلسات آموزش برنامههای بخشایشگری در 15 جلسه هفتگی توسط معلمان مدارس به گروه آزمایش ارائه شد. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری با اندازهگیری مکرر، نشان داد که شرکتکنندگان گروه آزمایش تفاوت آماری معناداری در افزایش بخشایشگری و کاهش پیشداوری قومی، خشم حالت، خشم صفت و اظهار خشم، نسبت به گروه کنترل داشتند و همچنین، این تفاوت در مرحله پیگیری نیز باثبات و بهلحاظ آماری معنادار بود. بهنظر میرسد، آموزش برنامههای بخشایشگری در مدارس میتواند یک ابزار مناسب برای کاهش پیشداوری قومی و خشم در دانشآموزان باشد.
خلاصه ماشینی:
iaTnhcee r)esMulAtsNOfVtAheواريانس چندمتغيري با اندازه گيري مکرر، نشان داد که with repeated measures indicated that the twoشرکت کنندگان گروه آزمايش تفاوت آماري معناداري در افزايش ,groups showed significant statistical differencesبخشايشگري و کاهش پيش داوري قومي ، خشم حالت ، خشم dweitghreetsheof efoxrpgeirviemneenstsaangdroouwpersheovwelisngof heitghhniecrصفت و اظهار خشم ، نسبت به گروه کنترل داشتند و همچنين ، prejudice, state anger, trait anger, and angerاين تفاوت در مرحله پيگيري نيز باثبات و به لحاظ آماري معنادار expression compared to the control group.
مروري بر پيشينه پژوهشي بخشايشگري نشان مي دهد که آموزش بخشايشگري علاوه بر اين که با ايجاد تغييرات عميق در سيستم هاي شناختي ، عاطفي و رفتاري (انرايت و فيتزگيبنز، ٢٠١٥) به عنوان يک برنامه اميدوارکننده در کاهش خشم کودکان است (تيسي و ويورال ، ٢٠١٥)، با توجه به رشد شناختي - اجتماعي کودکان ، آنان را با پنج فضيلت اخلاقي (ارزش ذاتي ، مهرباني و عشق اخلاقي ، همدلي ، احترام و سخاوتمندي ) به منظور فهميدن و عمل کردن به بخشايشگري ، آشنا مي کند (ناتسون و انرايت ، ٢٠٠٨؛ انرايت و فيتزگيبنز، ٢٠٠٠) و با تأکيد بر آموزش مفهوم «بدون قيدوشرط » به کودکان اجازه مي دهد تا يک اصل اخلاقي که همه انسان ها داراي ارزش ذاتي هستند را در خود پرورش دهند و پيش داوري آنان را کاهش دهد (انرايت و همکاران ، ٢٠١٤).
کاهش در ميانگين نمرات اظهار خشم در پيگيري نسبت به پيش آزمون به اندازه ٨/٠٧ نمره مشاهده مي شود که اين مقدار نيز به لحاظ آماري معنادار است (٠٠٠٤=P ,٨٥٢=(١٢٢٢)F) و نشان مي دهد که تغييرات ايجاد شده ، ناشي از آموزش برنامه هاي بخشايشگري در طول زمان پايدار ميباشد (براي مشاهده جزئيات ساير متغيرهاي پژوهش ، به جدول ٦ مراجعه کنيد).