چکیده:
این مقاله ضمن بررسی عوامل موثر بر توانمندسازی زنان روستایی در دهستان عشق آباد شهرستان نیشابور استان خراسان رضوی، به بررسی نقش این زنان در ارتباط با توسعه محلی می پردازد. در این مقاله از روش گراندد تئوری و تکنیک های ارزیابی مشارکتی روستایی، مصاحبه نیمه ساخت یافته، مشاهده و قدم زدن در میدان و بحث گروهی استفاده گردیده و با روش گلوله برفی نسبت به انتخاب نمونه های آماری تا مرحله اشباع نظری (در نفر بیست و پنجم) در داده ها پرداخته و پس از تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده در میدان از طریق کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) با انتخاب مقوله مرکزی "توانمندسازی زنان روستایی"، اقدام به استخراج نظریه ای براساس داده های گردآوری شده از میدان پژوهش نموده است. سپس با توجه به تجزیه و تحلیل داده های خام گردآوری شده از میدان پژوهش، بر اساس اصول حاکم بر روش گراندد تئوری یعنی رویه های تحلیل "سوال کردن" و "مقایسه نمودن"، مفاهیم از دل داده های خام گردآوری شده از میدان تحقیق، استخراج گردید. سپس بر اساس همان روش، ابتدا در یک مرحله مقولات خرد از مفاهیم استخراج و در مرحله بعدی مقولات گسترده استخراج شده و سپس از طریق کدگذاری محوری سه مدل پارادایمی؛ پدیده عوامل فردی موثر بر توانمندسازی زنان روستایی، پدیده عوامل اقتصادی موثر بر توانمندسازی زنان روستایی و پدیده عوامل اجتماعی موثر بر توانمندسازی زنان روستایی، در راستای کدگذاری محوری ساخته شد و ضمن بیان روایت داستان مقوله محوری یا هسته ای "توانمندسازی زنان روستایی" در راستای کدگذاری انتخابی استخراج گردید و با توجه به عناصر تشکیل دهنده مقوله هسته ای، نظریه "توانمندسازی زنان روستایی به مثابه عاملی برای توسعه محلی" از داده ها استخراج و مدل مفهومی آن ترسیم گردید.
خلاصه ماشینی:
آمارها نشان میدهند که زنان روستایی در فعالیت-های کشاورزی60%، در فعالیتهای دامداری و عمده فعالیتهای باغداری 63%، دارای نقش اساسی هستند اما این واقعیتها از لحاظ اجتماعی و اقتصادی به چشم نیامده است، و شاید بههمین خاطر، بهرغم اهمیت و نقش بارز زنان در ابعاد و جوانب مختلف زندگی روستایی و در تحولات و برنامههای اجرا شده به توزیع و ایجاد زیر ساختهای توسعه، سرمایه گذاری بسیار محدودتری در زمینه کلیه فعالیتهای پشتیبانی برای آنان صورت گرفته است (عمادی، 1380: 21).
بنابراین، به نظر میرسد که برای ایفای نقش بیشتر زنان روستایی در توسعه پایدار محلی باید آنان را توانمند ساخت و پیش زمینه این امر شناسایی عوامل مؤثر بر توانمندسازی آنان است.
به تعبیری اگر برای زنان روستایی منطقه مورد مطالعه در برنامههای توسعه محلی نسبت به گذشته نقش و سهم بیشتری در نظر گرفته شود آنان میتوانند در آینده، خود را بهعنوان یکی از دو ستون اصلی توسعه در منطقه مورد مطالعه مطرح کنند و این امر به کمک آموزش و توانمندسازی زنان و ایجاد تشکلهای زنان و همچنین حمایتهای مادی و معنوی از زنان دست یافتنی است.
با توجه به عوامل بالا زنان روستایی عرصههای فعالیت تولیدی و اشتغال مناسبی در منطقه مورد مطالعه برای توسعه محلی پیش روی خود دارند که با این امر موجب ارتقای سطح زندگی خود در همه ابعاد خواهند شد.