چکیده:
راهبری شرکتی یکی از مسائل حائز اهمیت در نهادهای مالی و پولی است. همچنین راهبری شرکتی قوی در شرکتها و بانکها مهمترین ابزار جلوگیری از فساد محسوب میشود. در این پژوهش ارائه الگوی راهبری شرکتی مطلوب در بانکها بررسی میشود. برای این منظور ابتدا مولفههای راهبری شرکتی با استفاده از مبانی نظری و نظرات خبرگان استخراج و معیارها در الگوی راهبری شرکتی با استفاده از تجزیه و تحلیل سلسه مراتبی(AHP) اولویت بندی شد. برای این کار از نظرات خبرگان شامل مدیران بانکی و اساتید دانشگاهی استفاده شد. داده های استخراج شده از 408 پرسشنامه جمعآوری شده از مدیران بانکی و اساتید دانشگاهی با استفاده از نرمافزار اکسپرت چویس تجزیه و تحلیل شد. در نهایت معیارهای اصلی راهبری شرکتی به ترتیب شامل: ابعاد کنترلی داخلی با ضریب 419/0، ابعاد کنترلی خارجی با ضریب 228/0، ابعاد کنترلی مدیریتی با ضریب 209/0، ابعاد مالکیتی با ضریب 058/0 و ابعاد مدیریتی با ضریب 056/0 رتبه بندی شدند. همچنین در بین مولفهها حسابرسی داخلی، کمیته حسابرسی به عنوان مولفهای از ابعاد کنترلی داخلی، کیفیت حسابرسی به عنوان مولفهای از ابعاد کنترلی خارجی، استقرار سیستمهای مدیریتی به عنوان مولفهای از ابعاد کنترلی مدیریتی، سهامداران نهادی به عنوان مولفهای از ابعاد مالکیتی و تخصص و تجربه مدیرعامل به عنوان مولفه مدیریتی به ترتیب به عنوان مولفههای اول انتخاب شدند و در نهایت الگوی مطلوب راهبری شرکتی در بانکهای ایران پیشنهاد شد.
Corporate governance is one of the most important factors in monetary institutes and the stronger the corporate governance, the better to inhibit from corruption. As a result representing appropriate corporate governance is investigated in this research. First of all, different criteria are extracted using previous literature and opinions of experts, including banks' managers and professors, and then Analytical Hierarchy Process (AHP) is applied to rank them. In order to analyze data acquired from 408 questionnaire forms, Expert Choice software are used. Finally, the results of analyzing data illustrated the order of criteria as following: internal control factors with the coefficient of 0.419, external control factors with the coefficient of 0.228, management control factors with the coefficient of 0.209, ownership factors with the coefficient of 0.058 and, management factors with the coefficient of 0.056. Internal audit from internal control factors, audit quality from external control factors, establishing appropriate management systems from management control factors, fundamental shareholders in external control from Ownership factors and Expertise and experience of manager from management factors were chosen as the best five sub-criteria. Considering all of findings, appropriate corporate governance for use in Iran's banks was proposed.
خلاصه ماشینی:
حجم قابل توجه تسهيلات اعطايي غير جاري، بنگاه داري بانک ها، سهم قابل توجه داراييهاي سمي (داراي ريسک بالا) در ترازنامه ، ناچيز بودن نسبت کفايت سرمايه ، 1 Prowse 2 Levine پايين بودن درجۀ شفافيت نظام بانکي و عدم تأمين منابع واقعي سپرده گذاران بخشي از ناکارآمديهاي نظام بانکي کشور است که مختص ايران نبوده و بسياري از نظام هاي بانکي موفق کنوني توانسته اند با استفاده از سياست هاي اصلاحي ازجمله استقرار نظام راهبري شرکتي بهينه ، کارايي خود را به تدريج بهبود بخشند و مشکلات مذکور را تا حدود زيادي مرتفع سازند.
همچنين تفاوت هاي 1 John, De Masi and Paci 2 Masry, Abdelfattah and Elbahar 3 Grassa and Matoussi قانوني موجود در سطح کشورهاي اسلامي با ساير کشورها بر روي راهبري شرکتي اين کشورها تأثيرگذار است .
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل (١): الگوي مفهومي پژوهش (محقق ساخته ) کليۀ مؤلفه هاي موردنظر با استفاده از مباني نظري و مطالعه پژوهش هاي مشابه از جمله پژوهش هاي حساس يگانه و سليمي (١٣٩٠)، مهراني و صفرزاده (١٣٩٠)، حسن زاده و عليزاده (١٣٩٢) و همچنين پژوهش هاي خارجي ماسري و همکاران (٢٠١٦)، فراريني (٢٠١٧) و مهران و مونيلکس ١ (٢٠١٢) انتخاب شدند و در ٥ بعد مديريتي، کنترلي مديريتي، کنترلي 1 Mehran and Mollineaux داخلي، کنترلي خارجي و مالکيتي دسته بندي و در اختيار خبرگان و اساتيد دانشگاه قرار گرفت و پس از تأثير نظرات و پيشنهادات آن ها معيارهاي نهايي انتخاب شد و مؤلفه هاي موردنظر آن ها که شامل معيارهاي چرخش اعضاي هيئت مديره و وجود ساختار مالکيت شفاف بود به مؤلفه هاي انتخاب شده اضافه شد.