چکیده:
از بایستههای حفظ کرامت انسانی، اعطای خودمختاری کامل به افراد نسبت به تن و روح خود است. این خودمختاری، به دلیل صبغه مردسالارانه قوانین کیفری و مدنی در کشورهای مختلف نیازمند ارائه تضمینات مکفی و تجدیدنظر در برخی از قوانین است. با بررسی قوانین موضوعه ایران در خصوص خودمختاری جسمی زوجه در روابط زناشویی خود، شاهد سکوت قانونگذار نسبت به اجبار زوجه توسط زوج به برقراری رابطه جنسی و عدم وجود پاسخی اختصاصی و مناسب در برابر خشونتهای جنسی زوج هستیم. به نظر میرسد با تحلیل فقهی دقیق میتوان از امکان حمایت کیفری از حقوق زنان در این حوزه از روابط میان زوجین بحث کرد. حمایتی کیفری نه در جهت مجازات صرف همسر که در جهت حمایت از حقوق زوجه، از میان بردن برداشتهای ناصواب مردسالارانه از تکالیف زوجه و حقوق جنسی مرد و تثبیت بنیاد نهاد خانواده برپایه احترام متقابل. این مقاله جرمانگاری تجاوز جنسی در روابط میان زوجین و ارائه الگوی پاسخدهی مناسب به آن را با توجه به نصوص و روایات معتبر شرعی ممکن میداند. الگویی که مقتبس از سازوکارهای پیشنهادی نظریه تنظیمگری پاسخگو است.
خلاصه ماشینی:
با توجه به تعاریف مطرح شده ، این سوال ها قابل طرح است : آیا نکاح و علقه زوجیـت جواز هر نوع تلذذ جنسی را به زوج می دهد؟ آیا زوجه هیچ نوع خودمختاری جنسی پـس از ازدواج ندارد؟ آیا تفاوتی میان زنا و تجاوز وجـود دارد؟ آیـا امکـان حمایـت کیفـری از زوجه در واکنش به روابط جنسی همراه با عنف و اکراه در زندگی زناشویی براساس قوانین ایران وجود دارد؟ این مقاله ، کاربردی و با روش گردآوردی داده «توصیفی – تحلیلـی » از نـوع کیفـی ، دو هدف عمده را پی می گیرد: اول ) امکان بحث از جرم انگاری «تجاوز جنسی در روابـط میـان زوجین » (Marital Rape )؛ زیرا قانون گذار ایران هم راستا با برخـی از برداشـت هـای سـنتی فقهی از تکالیف زوجه و حقوق زوج ، در این حوزه از رفتارها مداخله کیفری نداشته است .
سوالی که مطرح می شـود ایـن اسـت کـه آیـا در قواعد شرعی و قوانین اسلامی صرف علقه زوجیت ، اختیار زن در برقراری ارتباط جنسی را زایل می کند؟ آیا شوهر می تواند به هر نحو زن را مجبور به برقراری رابطـه جنسـی بکنـد؟ درصورت استفاده زور یا حتی اکراه زن توسط مرد به برقراری رابطه جنسـی آیـا مـی تـوان برای مرد مسئولیت پاسخگویی در قبال اقدامات خود قائل شد؟ در ادامه برخی از دلایلی که موید عدم اختیار مرد بر تمتع به عنف از همسر خود و امکان جرم انگاری تجاوز جنسی در روابط میان زوجین است را برمی شمریم .