چکیده:
تحقیق در عملیات از دیرباز به مسائل نظامی توجه داشته و شروع و رشد آن با اینگونه مسائل پیوند خورده است. روشها و فنون تحقیق در عملیات قابلیتهای فراوانی برای بررسی و حل مسائل نظامی دارند. تحقیق حاضر از منظر جهتگیری، بنیادی، از منظر فلسفی، تفسیری و از بعد هدف توصیفی است. هدف تحقیق حاضر ارزیابی استدلالی و توصیفی توانمندیها و قابلیتهای روشی تحقیق در عملیات برای بررسی مسائل نطامی است؛ بدین منظور در ابتدا با استفاده از گونهشناسی جامع و متداول جکسون، با استفاده از برخی ابعاد اساسی، مسائل نظامی طبقهبندی گردید؛ در ادبیات گونهشناسیهای دیگری مانند مینگرز و کاسیرس هم وجود دارند که بیشتر روشی هستند؛ در هر سنخ نمونهای از مسائل نظامی برای شفافیت بیشتر توضیح داده شده است؛ سپس با استفاده از طبقهبندیهای روشی محققین مقاله، مصاحبه با خبرگان داخلی و خارجی، مرور ادبیات و نمونههای موردی، روشهای مناسب برای هر یک از مسائل مشخص شد. مسائل با کاربست گونهشناسی جکسون، به شش دسته هنجاری ـ عملیاتی، متکثر ـ عملیاتی، عملگرایانه ـ عملیاتی، هنجاری ـ اجتماعی، متکثر ـ اجتماعی و عملگرایانه ـ اجتماعی تقسیم میشوند. در پژوهش حاضر برخلاف تحقیقات قبلی که صرفاً ماهیت مسئلهای یا روشی دارند هر دو جنبۀ در نظر گرفته شده و قابلیتهای فنون تحقیق در عملیات برای هر سنخ از مسائل به صورت استدلالی ارزیابی گردید؛ همچنین در ادامه دستورالعمل و چارجوبی برای روششناسی ترکیبی در مواجهه با این مسائل از منظر نوع روشها و ماهیت پارادایمی ارائه شد.
Operations research has long been concerned with military issues, where its start and growth has been linked with such issues. Operations research methods and techniques have abundant capabilities for solving military problems. The present research is fundamental in terms of orientation, interpretative in terms of philosophy, and descriptive in terms of target. The present research is aimed at conducting an argumentative and descriptive evaluation of capabilities for operations research methods for studying military issues. Having this in mind, military issues were initially classified using Jackson's common typology and a few basic dimensions. There are also other typologies like Mingers' and Kassires' typologies in the related literature that are mostly methodological. In each field, an example of military issues has been explained for further transparency. Then, convenient methods were established for each problem by using the methodological classifications provided by the researchers in this article, interviewing the internal and external elites, and reviewing the case examples and literature. Using Jackson's typology, the problems are divided into six categories, namely normative-operational, pluralist-operational, pragmatic-operational, normative-social, and pragmatic-social. In this research, unlike the previous researches that are of a methodological or problem nature, both aspects have been taken into regard, and capabilities of operations research techniques have been evaluated in a reasoning way for each field. Similarly, a directive and framework was presented for mixed methodology to encounter such problems in terms of the type of methods and the paradigmatic nature.
خلاصه ماشینی:
متخصص مسئله با در نظر گرفتن متغيرها و محدوديت هاي مختلف اقدام به مدل سازي مسئله و سپس حل آن خواهد نمود؛ طيف وسيعي از مقالات چاپ شده در تحقيق در عمليات از اين دست هستند؛ براي مثال ، مسئلۀ موجودي (١٣٨ :٢٠١٨ ,etal &Liu )، تخصيص (٢٧١٨ :٢٠١١ ,Yeh &Lin )، زمان بندي ( & Shabtay, Stiener ٤٨ :٢٠١٦ ,Zhang) و حمل و نقل (٢٤٣ :٢٠١٦ ,Kang &Hwang ) از نمونۀ چنين مسائلي هستند که با روش هاي سخت و رياضي با هدف بهينه سازي مورد بررسي قرار گرفته اند.
روش شناسي اکتشافي انتقادي با رويکردهاي مختلفي از جمله روش شناسي سامانه هاي نرم ، برنامه ريزي تعاملي، تحليل سناريو و مدل سامانه اي خودکفا ترکيب شده است ( & Munro ٣٧١ :٢٠٠٢ ,Mingers)؛ رويکرد ديگري که براي بررسي جنبه هاي هنجاري مسئله ، هم افزايي تيمي ميباشد.
گونه شناسيهاي کاسيرس و مينگرز ماهيت روشي دارند و براي اين بخش از تحقيق نميتوانند مورد استفاده روشي قرار گيرند؛ تحقيقات ارائه شده در بالا در زمينۀ قاعده و ترکيب روش ها در موقعيت ها و مسائل مختلف ، دستورالعمل و راهنمايي ارائه نداده اند؛ البته تحقيقات پراکنده اي در زمينۀ روش شناسي ترکيبي و ترکيب روش ها وجود دارد که صرفا به مرور مقالات موجود در ادبيات که از روش شناسي ترکيبي استفاده کرده اند، پرداخته اند (١٦ :٢٠٠٦ ,Mingers ;٤٣ :٢٠١١ ,Ackerman &Howick ).