چکیده:
مساله مسکن و حاشیه نشینی از موضوعات شایع در علوم معماری و شهرسازی میباشد، اسکان غیر رسمی را میتوان فرزند ناخلف این پدیده فراگیر دانست که ابعاد آن در جوامع امروز به سرعت در حال گسترش است. با توجه به اهمیت به تمام جنبههای وجودی شهر و مطرح شدن آن اعم از زیست محیطی، اقتصادی و فرهنگی، به عنوان پایههای گسترش و رشد شهری، مشکل سکونتگاههای غیر رسمی وارد فاز مطالعاتی جدیدی شده است و محققان علوم انسانی- اجتماعی- شهرسازی و معماری و برنامه ریزی شهری با دیدی کلی و نگاهی جغرافیایی، پدیدۀ اسکان غیر رسمی در شهرها را مورد مطالعه قرار میدهند. لذا این مقاله در صدد است تا با تدوین شاخصهای اسکان غیر رسمی، زیر بنای ضوابط طراحی را فرا روی طراحان قرار دهد. روش این تحقیق توصیفی - تحلیلی و میدانی است و از طریق طرح پرسشنامه و توزیع آن در بین ساکنان محله که 35 نفر به صورت تصادفی انتخاب گردیدند و پس از بررسی پاسخنامهها و تحلیلهای آماری به تدوین شاخصهای اسکان غیر رسمی پرداخته شد. نتیجه این پژوهش آن بود که محله حصار امام خمینی (ره) در همدان سکونتگاهی غیر رسمی است که درصد بالایی از ساکنین از نوع مهاجرین روستا به شهر هستند که با برنامههای بهسازی و نوسازی شهری، واگذاری تسهیلات کم سود یا بلا عوض و تسهیل ثبتی کردن این زمینها و... میتوان به بهبود این شاخص کمک کرد و رضایت هر چه بیش تر ساکنان این محله را ایجاد نمود.
The issue of housing and marginalization is common in architecture and urbanization. Informal settlement can be considered as illegal brainchild of this overwhelming phenomenon which is increasing in different dimensions. Regarding, the importance of all existential aspects of a city in environmental, economic and cultural basis of development and growth, the study of informal settlement has turned into a serious research scenario attended by social scientists, geographers and architects. This research aims to provide regulations and guidelines for informal settlement to develop them into safe places to live in. The research is descriptive-analytic based on field observation .Thirty five residents of Imam Khomeini Hesar quarter were chosen randomly and they were asked to fill the questionnaire .The results showed that most of the residents are immigrants from rural areas with little satisfaction from their life places while the indexes of life can be promoted by low-interest loans, easy registering and delivering official documents for ownership.
خلاصه ماشینی:
٢_ شیدا سخاوت(١٣٧٩)، در پایان نامه کارشناسی ارشد خود تحت عنوان «علل شکل گیری اسکان غیر رسمی در شهر اردبیل و راهکارهای بهسازی آن (نمونه : محله سلمان آباد)» گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی، چنین نتیجه گرفته است که در بررسی انگیزه ها و علل مهاجرت، ٩٠درصد از ساکنان علت اصلی مهاجرت خود را به این مکان، به صرفه نبودن فعالیت های اقتصادی در شهر یا روستای مبدأ ذکر کرده اند.
(سند ملی توانمندسازی، ١٣٨٢) گسترش واقعا انفجاری شهرها به ویژه اگر این گسترش مهار نشده به صورت خود جوش تحقق یابد، پیامد های نا مطلوبی دارد از جمله کابوس شهرهای چند ده میلیونی (تودارو، ١٣٦٦،ص ١٣٦) اکنون در اوایل قرن بیست و یکم (آغاز هزاره سوم) حدود نیمی از جمعیت جهان و بیش از دو سوم جمعیت ایران در شهرها زندگی می کنند، شدت توسعه محلات حاشیه شهر همدان و سرعت روزافزون مهاجرت ها و اسکان های غیر رسمی از یک طرف و عدم توانایی شهرداری و نهادهای مربوطه در بهسازی بافت های غیررسمی و سامان دهی آنها از طرف دیگر ضرورت تحقیق در خصوص امکان توانمندسازی ساکنان غیررسمی را اجتناب ناپذیر ساخته است .
(1995), Economic Issues and National Security, First Edition, university press of kansas 59- Sinha, Abhijat, “Community development for effective slum upgrading;case study : Indore HabitatProject".