چکیده:
شهر تبلور نوع خاصی از رابطه انسان در محیط و بستر جغرافیایی آن است. بستر جغرافیایی که شهر روی آن ساختهشده ظرفی است برای مظروف که زیرساختهای آنکه در این رابطه میتواند آسیبی برای آن محسوب گردد. بنابراین، توزیع فضایی عناصر، ترکیب آنها و عملکردهای اصلی شهر که تشکیلدهنده ساختار شهر هستند نقش مهمی در میزان آسیبپذیری شهر در برابر حوادث مختلف مخصوصاً تهدیدات دارد. لذا بر اساس ضرورت موضوع پژوهش حاضر رویکرد پدافند غیرعامل را در آسیبشناسی اجتماعی - کالبدی شهر اهواز با مدل VIKOR و ماهیت توسعهای - کاربردی مورد مطالعه قرار داده است. لازم بهذکر است در این رابطه پژوهش حاضر از روش تحقیق ترکیبی توصیفی، تحلیلی، میدانی و کتابخانهای جهت تهیه، استخراج و تحلیل دادهها استفاده کرده است که نتایج تحقیق نشان داده است میانگین آسیبپذیری بحران شهری اهواز با Vikor برابر (30/0) درصد بوده است. همچنین بیشترین میزان مدلسازی بحران با Vikor برابر (97/0) درصد و کمترین آن با (007/0) درصد متعلق به منطقه دو شهر اهواز میباشد. بنابراین، مدیریت شهر و شهرسازی جهت ایمنی شهر ضروری بوده چرا که هر نقطه شهری مقاومت و توانایی متفاوتی را در برابر بحران دارند.
Each city’s environment and geographic location express the kind of human relationship amongst the citizens. The geographic location of the city which accomodates its infrastructure could be an impairment by itself. Therefore, the spatial distribution of elements, their combination, and the main functions of the city, which form the city's structure, play an important role in the vulnerability of the city to various calamities, particularly threats. Therefore, based on the necessity, the subject of this research which has a developmental-applied nature is to study the passive defense approach in the socio-physical pathology of Ahwaz city using the VIKOR model. It should be noted that this study incorporates a combination of research approaches namely, analytical and descriptive methods, and field and library researches for data preparation, extraction and analysis. The results obtained by VIKOR show the average value of urban crisis vulnerability of Ahwaz to be (0.30)%, the highest and lowest values being (0.97)% and (0.007)% respectively belonging to the area named as Zone 2 of Ahwaz city. City management and urban development are essential for the safety of the city because different locations in the city have different resistance and strength in case of any crisis.
خلاصه ماشینی:
پهنهبندی آسیبپذیری شهری با رویکرد پدافند غیرعامل و مدلسازی VIKOR مطالعه موردی کلانشهر اهواز الیاس مودت1*، سعید ملکی2، محمد دیدهبان3 تاريخ دريافت: 21/11/1396 تاريخ پذيرش: 25/03/1397 چکیده شهر تبلور نوع خاصی از رابطه انسان در محیط و بستر جغرافیایی آن است.
لذا بر اساس ضرورت موضوع پژوهش حاضر رویکرد پدافند غیرعامل را در آسیبشناسی اجتماعی - کالبدی شهر اهواز با مدل VIKOR و ماهیت توسعهای - کاربردی مورد مطالعه قرار داده است.
لازم بهذکر است در این رابطه پژوهش حاضر از روش تحقیق ترکیبی توصیفی، تحلیلی، میدانی و کتابخانهای جهت تهیه، استخراج و تحلیل دادهها استفاده کرده است که نتایج تحقیق نشان داده است میانگین آسیبپذیری بحران شهری اهواز با Vikor برابر (30/0) درصد بوده است.
در نهایت با ترکیب شاخص و متغیرهای مورد مطالعه وضعیت کلی شهر مورد مطالعه اولویتبندی و پهنهبندی گردیده است؛ که نتایج آن به شرح زیر میباشد: 5-1- نقش کاربری اراضی در پدافند غیرعامل در بحث کاربری اراضی شهری را میتوان با ایجاد، استقرار و ساخت فضاهای قابل دفاع و بهکارگیری اصول پدافند غیرعامل میزان آسیب را تا حدودی کاهش داد.
شکل (8): وضعیت آسیبپذیری شهر با رویکرد پدافند غیرعامل در شاخص سواد در کلانشهر اهواز - در شاخص بیسوادی منطقه شهری 6 کلانشهر اهواز بیشترین بیسواد را بین مناطق هشتگانه دارا میباشد.
شکل (9): وضعیت آسیبپذیری شهر با رویکرد پدافند غیرعامل در شاخص بیسواد در کلانشهر اهواز به تصویر صفحه مراجعه شود.
پژوهش حاضر به اهمیت و ضرورت تدوین استراتژی مدیریت شهری کارآمد با رویکرد پدافند غیرعامل جهت کاهش آسیبپذیری اجتماعی - کالبدی در کلانشهر اهواز پرداخته است.