چکیده:
اقدامپژوهی یا تحقیق در عمل، یکی از روشهای تحقیق کیفی است. در این رویکرد، پژوهشگر یا متقاضی تغییر و تحول، مسئله یا مشکل را شناسایی میکند و برای حل آن، یا ایجاد تغییر در آن، بهطور دقیق اطلاعاتی را جمعآوری میکند. سپس، به اقدام مناسب مبادرت میورزد و از نتایج اقدام، ارزیابی بهعمل میآورد. به همین دلیل، اقدامپژوهی بهعنوان روشی برای رشد کارکنان، در حین خدمت شناخته شده است. در این مقاله، ابتدا پیشینه این روش پژوهشی، و سپس تعریف، تبیین جایگاه آن در میان سایر روشهای تحقیق در علوم اجتماعی بیان شده و در ادامه، به مقایسه آن با سایر روشها، قابلیتها و محدودیتهای این شیوه پژوهشی، فرایند و چرخه اقدامپژوهی و گستره و اهداف آن پرداخته میشود.
خلاصه ماشینی:
در اين مقالـه ، ابتـدا پيشـينه ايـن روش پژوهشي، و سپس تعريف ، تبيين جايگاه آن در ميان ساير روش هاي تحقيق در علوم اجتماعي بيان شـده و در ادامه ، به مقايسه آن با ساير روش ها، قابليت ها و محدوديت هاي اين شيوه پژوهشي، فرايند و چرخـه اقـدام پژوهـي و گستره و اهداف آن پرداخته ميشود.
٤. مقايسه اقدام پژوهي با پژوهش هاي صوري اگرچه اقدام پژوهي در گسترش فهم و دانش انسـان هـا، هماننـد سـاير روش هـاي پژوهشـي اسـت ، امـا بـه لحـاظ ويژگيهايي که براي اين شيوه پژوهشي بيان شد، پرسش هاي متعددي طرح ميشـوند مـثلا، آيـا اهـداف پـژوهش اغلب بر مشکل گشايي براي سازمان خاص متمرکز است ، يا هدف دست يابي بـه تعمـيم پـذيري نظـري نسـبت بـه جامعه وسيع تر است ؟ لذا مقايسه اقدام پژوهي، با ساير روش هاي پژوهشي در درک محاسـن و معايـب هـر يـک بـه پژوهش گران کمک ميکند.
ز. طرح تحقيق در تحقيق صوري، که معمولا در مقياس بزرگ و اغلب نظري و پرحجم انجام ميشود- به خلاف اقدام پژوهـي، کـه درمقياس کوچک و عملي صورت ميگيرد – با برنامه ريزي دقيق ، تأکيد بر اين است که متغيرهـاي خـارجي؛ يعنـي متغيرهايي را که تفسير نتايج به دست آمده ، دچار مشکل ميکنند، کنترل شوند.
همچنين در زمينۀ هدف از روش اقدام پژوهي ميتوان گفت : پژوهش در اينجا به معناي آن چـه در دانشـگاه هـا و مراکز عالي انجام ميپذيرد و داراي مراحل ويژه و پيچيده ميباشد، نيست ، بلکـه منظـور بررسـي راه هـاي گونـاگون ممکن براي تغيير وضعيت نامطلوب موجود، توسط خود افراد درگير در آن مسئله ، در محيط کـلاس و آموزشـگاه بـا در نظر گرفتن مراحل ساده ميباشد.