چکیده:
مهدویت به عنوان یکی از بنمایههای اصلی اعتقادی شیعه، بخش قابل توجهی از ادبیات دینی را به خود اختصاص داده است؛ التزام به این مسئله سبب شده است تا شاعران در دو ادبیات فارسی و عربی آثاری گرانسنگ را بر تارک ادبیات متعّهد بر جای گذارند. «علّامه جشی قطیفی» و «لطفعلی بیک آذر بیگدلی» از شاعران متعهّدی هستند که بخش زیادی از دیوان آنان را قصاید دینی تشکیل داده است. در این پژوهش، نخست بنابر جایگاه و رسالت ادبیّات تطبیقی، بر بنیان دیدگاههای مکتب آمریکایی، که تاکید بر مطالعات زیباشناختی، میان رشتهای و بینافرهنگی از ویژگیهای برجسته این نظریه است، پیش رفته و با هدف بیان وجوه شباهتها و تفاوتهای شعری آنان و به روش تطبیقی_ تحلیلی با استناد به شواهدی از اشعار این دو شاعر، به بررسی این مضامین پرداختهایم. یافتههای این پژوهش بیانگر آن است که این دو شاعر، دارای مباحث مشترکی همچون؛ شناخت امام به عنوان آخرین حجت الهی، مسئله انتظار، مدینه فاضله، جهان عدالتمحور مهدوی، شیوع ظلم در آخرالزمان، لزوم وجود حجّت الهی، پاسخ به دو شبهه مهم در زمینه مهدویت مسائلی از این دست هستند. در این میان افتراقاتی همچون؛ میلاد امام، ضرورت وجود پیشوای الهی، نابودی دجّال و نام گزاری امام ، جلوهای خاصّ به شعر آنان بخشیده است. نتایج نشان میدهد که اشعار مهدوی علّامه، به سبب خلق تصاویر ادبی زیبا و مضامین متنوّع و نیز بهرهگیری از برخی مضامین روایی و قرآنی ، نمود برجستهتری نسبت به اشعار آذر بیگدلی داشته و از تاثیرگذاری بیشتری بر مخاطب برخوردار بودهاست.
Mahdism as one of the roots Main of Shia dedicated Notable part From Religious literature.
Commitment to This topic caused To the poets in two
Persian and Arabic literature to leave Valuable Works in the area of Committed literature.
"allameh-jashi" and "lotfalibeyk-azar-bigdeli" are committed poets That formed A lot of theirs
Poetry Court Religious quotes.
in this research In the first step Accordingly the Target of Comparative
Literature According to American School That Emphasizes On Aesthetic
Studies Interdisciplinary Intercultural Features This theory Gone forward Aiming to express
Similarities and differences Poetic of them The method
Comparative and Analytical Referring to Evidence of Poems by these two poets We are investigating
These themes. Findings of this study It expresses
it That's the two poets Shared topics Like: recognition the Imam as the final
Divine authority expectation issue Utopia The world of justice The spread of
cruelty at the end of timeNecessity of Existence the Divine authority Answer to two important
questions In the field of Mahdism And stuff like that. In the
meantime Differences like: Imam's birthday The necessity of having a divine leader The Antichrist
Nabib And naming the Imam It has a special effect to
it. results show that jashis poems Because of the creation of beautiful literary
images And varied themes And also enjoying Some Quranic and narrative
themes has A more prominent representation Than "azar-bigdeli" And it has had a greater impact on
the audience.
خلاصه ماشینی:
مهدویت، به عنوان رکنی اساسی با اعتقادات شیعه در آمیخته است؛ این مهم، بهترین تجلّی خود را در عرصه ادبیات آیینی و به ویژه در شعر مهدوی یافته است؛ اعتقاد به انتظار، اعتقاد به چیزی است که در قرآن کریم نوید آن به تمام محرومان و مستضعفان جهان داده شده است و آن تحقّق جامعهای است که عدالت و برابری رکن اساسی آن را شکل میدهد «بیشتر اشعاری که در این زمینه سروده شدهاند، غالباً پیرامون محورهای اساسی همچون اثبات امام مهدی؟عج؟ فرزند امام حسن عسکری( به عنوان دوازدهمین پیشوای شیعیان، بشارت به ظهور آن حضرت پس از غبیتی طولانی، ابراز امیدواری به آیندهای درخشان همراه با برقراری حکومت عدل جهانی حضرت مهدی؟عج؟، مدح و وصف آن حضرت، ولادت و نسبت وی، فلسفه غیبت، طول عمر امام، انتظار فرج و امید به آیندهای تابناک، علائم ظهور و موضوعاتی از این دست میچرخد.
همچنین، استفاده از اسلوب ندا از شیوههایی است که در اشعار انتظار کاربردی فراوان دارد در این اشعار، شاعر با استفاده از منادا خواسته خود که گاهاً آمیخته با حزن و اندوه است را بازگو میکند، از طرفی غم و اندوه به گونهای شاعر را فرا گرفته است که با تشبیه امام عصر؟عج؟ به امنترین پناهگاه و استوارترین ستون، رهایی از کمند ستم را تنها در وجود منجی عالم بشریت نظاره میکند؛ و با خطاب آن حضرت به عنوان فرزند پیامبر، با زبان پر از گلایه و اندوه، از او میخواهد که همچون نیاکانش به یاری مستضعفان بشتابد و آنان را از بلایای فراگیر نجات دهد: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (علّامه جشی، 2003: 357) ای صاحب زمان!