چکیده:
نخبگان علمی یکی از ارکان توسعة کشور محسوب میشوند؛ از اینرو ماندگاری یا جذب آنان از اولویتهای اساسی کشور است. با این حال، آمارها نشاندهندة وضعیت بهشدت نامطلوب کشور از نظر فرار نخبگان است. به فراخور اهمیت موضوع، در سالهای گذشته سازمان بنیاد ملی نخبگان بر ای رسیدگی و بهبود وضعیت نخبگان تأسیس شده است. شناخت چگونگی بازنمایی این بنیاد و بوروکراسی حاکم بر آن در ذهن نخبگان میتواند به فهم جهان ذهنی نخبگان، شناخت محتوا و کیفیت اثرگذاری این بنیاد منجر شود؛ از اینرو در این مطالعه تجربة نخبگان از رویارویی با بوروکراسی بنیاد کاوش شده است؛ بدینمنظور، با استفاده از روششناسی کیفی و برای ارائة نظریة زمینهای، با یازده نفر از استعدادهای درخشان مصاحبههای عمیق انجام شد که بهصورتی هدفمند و نظری انتخاب شدند. سپس کدگذاری دادههای حاصل به شیوة باز، محوری و گزینشی انجام شد. درمجموع یافتههای پژوهش شامل 15 مقولة اصلی، 36 مقولة فرعی و 317 مفهوم است. درنهایت نیز مقولة هستة نهایی استخراج شد. نتایج نشان میدهد تنشهای مداوم و گوناگون نخبگان در مواجهه با ساختار بوروکراتیک بوده که آنها را از خود بیگانه کرده است. در پایان نتایج در قالب مدل پارادایمی و طرحوارة نظری ارائه و مطرح شد.
Scientific elites are one of the most indispensable pillars of a country development. For this, retention or attraction of elites is considered as one of the main priorities of the country. However, the statistics show the country's highly undesirable situation in terms of emigration of elites. Due to the importance of the issue, in recent years, the Iran's National Elite Foundation (INEF) has been established to address and improve the situation of elites. Understanding the way through INEF and its bureaucracy represented in the elites' minds could lead to the understanding of their subjective world, as well as the recognition of the INEF's impacts quality. Therefore, in this study, we tried to explore the elites' experience of confronting the bureaucracy of INEF. To do so, through using qualitative methodology and grounded theory, 11 intensive interviews with elites were conducted. Participants were chosen according to the purposive and theoretical sampling, and then open, axial and selective coding was done. Findings consisted of 15 main categories, 36 subcategories and 317 concepts. Finally, the final core category was extracted. The results indicated the constant and diverse tensions originated from bureaucratic structure, have made elites alienated from INEF. Finally, the results were presented and discussed in the form of paradigmatic and the theoretical schematic model.
خلاصه ماشینی:
شناخت چگونگي بازنمايي اين بنياد و بوروکراسي حاکم بر آن در ذهن نخبگان مي تواند به فهم جهان ذهني نخبگان ، شناخت محتوا و کيفيت اثرگذاري اين بنياد منجر شود؛ از اين رو در اين مطالعه تجربۀ نخبگان از رويارويي با بوروکراسي بنياد کاوش شده است ؛ بدين منظور، با استفاده از روش شناسي کيفي و براي ارائۀ نظريۀ زمينه اي، با يازده نفر از استعدادهاي درخشان مصاحبه هاي عميق انجام شد که به صورتي هدفمند و نظري انتخاب شدند.
به نظر بيشتر مشارکت کنندگان ، امروزه بنياد به سازماني بوروکراتيک ، غيرمنعطف ، عمودي و خشک و رسمي تبديل شده است که گاهي ساختار رسميبودن آن بيشتر از سازمان هاي رسمي-اداري ساير ارگان هاي دولتي است ؛ براي مثال پويا اين مسير بوروکراتيک را از دريچۀ مشکلات مخترعان ميبيند: «به جاي اينکه بيان کمکي کنن ، حمايتي کنن ، هر روز دارن شرايطشو سخت تر ميکنن ، عقبش ميندازن ، يه شرايط ديگه اي بهش اضافه ميکنن ؛ مثلا قبلا اين بود که اختراعتون تأييد ميشد، ميايد سطح سه .
ليسانسم داشته باشي، گفتن نه بايد معدلتم بالا باشه !» تقسيم کار بنياد با مجموعه اي ضعيف تر از خود يکي ديگر از مسائلي که مشارکت کنندگان را در چالش هاي عمده اي وارد کرده است ، تفويض اختيار ارائۀ تسهيلات از بنياد ملي نخبگان به دفتر استعدادهاي درخشان دانشگاه هاست .