چکیده:
تعزیه، نمایشی برای بزرگداشت رشادت امام حسین (ع) و یارانش در واقعه کربلا و از مهمترین آیینهای مذهبی و کاملترین گونه نمایش سنتی و مردمی ایران است. تعزیه از نظر لغوی به معنی اظهار همدردی، سوگواری و تسلیت است. شکل رسمی این سوگواری، برای نخستین بار در زمان آل بویه صورت گرفت و در حد فاصل زمانی قرن 11_13 ش عمومیت بیشتری یافت. در استان گیلان، بقعههایی است که بر دیوار بسیاری از آنها نقاشیهایی بر روی گچ با موضوع شرح مصائب وارده بر امام حسین (ع) و اصحاب ایشان در روز عاشورا و نیز نقوش دیگری چون فرشتگان، معراج پیامبر همراه براق و... باقی است. تمامی این نقوش با مضامینی که در تعزیهها مطرح است مشترکند. علاوه بر این تعدادی از مضامین با آنچه در متون تاریخی آمده منطبق نیستند و تنها وجه اشتراک آنها با متون مربوط به تعزیه است. پرسش پژوهش حاضر بدین قرار است: بازتاب مراسم تعزیه در نقاشیهای بقعههای منطقه چگونه است؟ عوامل اجتماعی حاکم بر دوره قاجار چه تاثیری در به وجود آمدن این نقوش داشته است؟ ـ هدف از این تحقیق روشن ساختن میزان نمادهای تعزیه در نقاشیهای بقعههای گیلان و شرایط اجتماعی حاکم در دوره قاجار است. رویکرد نظری این پژوهش، شمایلنگاری و شمایلشناسی بر اساس دیدگاه پانوفسکی است. با استفاده از این رویکرد، به تفسیر تصاویر موجود بر بقعههای گیلان و ارتباط آنها با یکدیگر میپردازیم. روش تحقیق بر مبنای گردآوری اطلاعات به صورت میدانی (مشاهده بقعهها) و اسنادی (منابع کتابخانهای) است.
خلاصه ماشینی:
نمودهای تعزیه بر نقاشیهای دیواری بقعههای گیلان براساس دیدگاه پانوفسکی سولماز رئوف 1 جواد نیستانی 2 ، سیدمهدی موسوی کوهپر 3 چكيده تعزیه نمایشی برای بزرگداشت رشادت امام حسین (ع) و یارانش در واقعۀ کربلا و از مهمترین آیینهای مذهبی و کاملترین گونۀ نمایش سنتی و مردمی ایران است.
در استان گیلان، بقعههایی است که بر دیوار بسیاری از آنها نقاشیهایی روی گچ با موضوع شرح مصائب وارده بر امام حسین (ع) و اصحاب ایشان در روز عاشورا و نیز نقوش دیگری چون فرشتگان، معراج پیامبر همراه براق، و...
پرسش پژوهش حاضر بدین قرار است: بازتاب مراسم تعزیه در نقاشیهای بقعههای منطقه چگونه است؟ عوامل اجتماعی حاکم بر دورۀ قاجار چه تأثیری در دانشجوی دکتری باستانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس، solmaz_raof@yahoo.
0 International, which permits others to download this work, share it with others and Adapt the material for any purpose بهوجودآمدن این نقوش داشته است؟ هدف از این تحقیق روشنساختن میزان نمادهای تعزیه در نقاشیهای بقعههای گیلان و شرایط اجتماعی حاکم در دورۀ قاجار است.
در مقالۀ پیشِرو منحصراً با استفاده از دیدگاه پانوفسکی به ارتباط تعزیه با نقوش دیواری بقعهها و نیز شرایط اجتماعی و فرهنگی این دورۀ تاریخی گیلان و تأثیر آن در نقوش پرداخته شده است.
حضور صف اجنه برای یاریدادن به امام حسین (ع)، بقعۀ آقاسیدابراهیم، روستای باباجاندره، ارتفاعات املش (منبع: نگارندگان) بهنظر میرسد تمام موضوعاتی که در نقاشی بقعهها دیده میشود در مضامین تعزیهها نیز وجود دارد، اما شماری از مضامین با گفتههای تاریخی منطبق است و تعدادی دیگر نه.