چکیده:
سرقت علمی به معنای کپی کردن اثر دیگری و انتساب آن به خود است که همپوشانی نزدیکی با نظام حقوق مالکیت فکری دارد. ازاینرو بسیاری از افراد جامعة دانشگاهی این دو اصطلاح را مترادف تلقی میکنند، اما این تصور نادرست بوده و همة مصادیق سرقت علمی از جمله استفاده از ایدة اثر دیگری یا خودسرقتی مشمول نظام حقوق مالکیت فکری نیست. مقالة حاضر تلاش میکند با روش تحلیلی – توصیفی و رویکرد کتابخانهای و میدانی (بررسی آرای هیأتهای رسیدگی به تخلفات انتظامی) به بررسی شاخصهای سرقت علمی و ضمانت اجراهای آن بپردازد و سرانجام نتیجهگیری میکند که سرقت علمی در بخشی از مقررات تابع نظام حقوق مالکیت فکری است، اما در بخشی دیگر دارای مؤلفههای اختصاصی خود است که میتواند به مجازات اداری منجر شود.
Plagiarism means copying intellectual work belongs to another and passing off as one’s own that is overlapping with Intellectual Property Law. Hence, many academics think these two terms as synonyms, but this is a false impression, and all instances of plagiarism, such as the use of the idea of another, or self-plagiarism, are not subject to intellectual property law. The present paper tries to investigate the elements and enforcements of its implementation by analytical-descriptive approach and Library- empirical methodology (reviewing Sentences of Disciplinary Disciplinary Board). Finally, it concludes that plagiarism is just part of intellectual property law, but other part of it is subject to an independent system that can lead to administrative penalties.
خلاصه ماشینی:
در اينجا يکي از چالش هاي مهم آن است که پايان نامه هاي دانشگاهي متعلق به چه کسي است و چه شخص / اشخاصي پديدآورنده و داراي حق نسبت به آن محسوب مي شوند؟ نتيجۀ اين بحث آن است که اگر اثر متعلق به دانشجو باشد، اثر براي استادان راهنما و مشاورة اثر ديگري يا اثر ثالث تلقي مي شود که براي استفاده بايد به ضوابط مربوط به سرقت علمي و حقوق مالکيت فکري در خصوص آن توجه کرد.
- نسخه برداري و عدم انتساب در خصوص آثار گمنام و نمودهاي فرهنگ عامه (فولکلور) ممکن است به سرقت علمي منجر شود، درحالي که اين امر مي تواند نقض حقوق مالکيت ادبي و هنري تلقي نشود، چه نمودهاي فرهنگ عامه به خودي خود مشمول نظام حقوق مالکيت فکري نيست (غفوري ، ١٣٨٩: ١٧) و استفاده از آثار گمنام نيز 1.
ضمانت اجراي حقوقي ضمانت اجراهاي حقوقي با عنايت به قوانين و مقررات ذيل بررسي مي شود: الف ) قوانين مرتبط با حقوق مالکيت ادبي و هنري به موجب مادة ٢٣ قانون حمايت حقوق مؤلفان مصوب ١٣٤٨ هر کس تمام يا قسمتي از اثر ديگري را که مورد حمايت اين قانون است به نام خود يا به نام پديدآورنده بدون اجازة او يا عامدا به شخص ديگري غير از پديدآورنده نشر يا پخش يا عرضه کند، به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.