چکیده:
خداوند برای هدایت همۀ اقشار مردم تنها یک قرآن نازل کرده و همگان را مکلف به تدبر در آیات آن اعم از ترتیبی یا موضوعی نموده است. برخی محققان تحقیق و تدبر موضوعی در قرآن را مختص عالمان و مفسران ذکر کردهاند. این پژوهش با جستوجو در روایات معصومان(ع) به ذومراتب بودن معارف قرآن اشاره کرده است؛ سپس دلایل قابل فهم بودن ظاهر قرآن کریم برای همگان را برشمرده و با درنظر داشتن هدف از نزول قرآن ـ هدایت عموم مردم ـ و عام بودن وظیفۀ تدبر در قرآن، انجام تدبر موضوعی توسط افراد غیرمتخصص را ـ با کسب مقدمات لازم ـ امکانپذیر میداند. ارتباط مستمر و انس با آیات قرآن موجب افزایش اطلاعات دایرهالمعارفیِ قرآنیِ قاری میگردد و وی را قادر میسازد با مدد گرفتن از نرمافزارهای قرآنی و جستوجوی کلیدواژه و جستوجوی موضوعی در معاجم الفاظ و اَعلام، در ظاهر قرآن کریم تدبر موضوعی داشته باشد. آموزش و ترویج روش صحیح تدبر موضوعی به عموم، انجام این فریضۀ همگانی را تسهیل مینماید.
God has revealed only one Qur’an to guide the whole people of the world, obliging them to contemplate in the Qur’anic verses, whether it be thematic or in accordance with the revelation order. Some researchers believe that the thematic reflection and research of the Qur’an is exclusively the duty of specialized scholars and exegetes. Examining the traditions of the Imams (PBUTH), the present paper points to the multi levels of the Qur’anic teachings and then enumerates the evidences of the understandability of the Qur’an by every individual. It verifies the possibility of thematic reflection on the Qur’anic verses by a non-expert, regarding the goal of the Qur’an revelation, namely guiding the general public, and the duty of all to contemplate in its verses. Constant close connection to Qur’anic verses by the reciter increases his/her encyclopedic knowledge and enables him/her to benefit from thematic contemplation of appearance of the Qur’an, by the aid of Qur’anic soft wares, as well as keywords and thematic searches in Qur’anic lexicons. Promotion of proper thematic reflection among the general public will facilitate the implementation of this universal duty.
خلاصه ماشینی:
امکان تدبر موضوعي در قرآن کريم براي عموم مردم علي رضا لک زايي ١، ابوالقاسم عاصي مذنب ٢، محمدرضا شايق 3 (تاريخ دريافت مقاله : ٩٨/٢/٣٠ ـ تاريخ پذيرش مقاله :٩٨/٨/٢٦) چکيده خداوند براي هدايت همۀ اقشار مردم تنها يک قرآن نازل کرده و همگان را مکلف به تدبر در آيات آن اعم از ترتيبي يا موضوعي نموده است .
اين پژوهش با جست وجو در روايات معصومان (ع ) به ذومراتب بودن معارف قرآن اشاره کرده است ؛ سپس دلايل قابل فهم بودن ظاهر قرآن کريم براي همگان را برشمرده و با درنظر داشتن هدف از نزول قرآن ـ هدايت عموم مردم ـ و عام بودن وظيفۀ تدبر در قرآن ، انجام تدبر موضوعي توسط افراد غيرمتخصص را ـ با کسب مقدمات لازم ـ امکان پذير ميداند.
همچنين مرادي زنجاني و لساني فشارکي (١٣٨٦) در کتاب روش تحقيق موضوعي در قرآن کريم ، تفاوت هاي تدبر موضوعي با تفسير موضوعي را برشمرده و انجام تحقيق موضوعي توسط عموم مردم را امري ممکن ذکر نموده اند.
از ديدگاه ايشان ، هر جويندٔە حقيقتي قادر است با فراگيري روش و مراحل صحيح تدبر موضوعي ، ضمن برخورداري از حداقل سواد عربي و با کمک گرفتن از کتاب هاي لغت و ترجمۀ فارسي قرآن ـ متناسب با توان علمي و ميزان انس خود با آيات قرآن ـ به مراتبي از معارف عظيم اين کتاب شريف نايل شود [نکـ .