چکیده:
پژوهش، مطالعهای نظاممند و کنترلشده تجربی و انتقادی درباره کشف روابط میان پدیدهها و ارائهی فرضیههای گوناگون به شمار میرود و در جستوجوی دستیابی به هدف و عملی مشخص است و بر تأمین سعادت و رفاه همگان تأکید میکند. آنچه مسلم است پژوهشها باید نیازهای علمی و تکنولوژی کشور را برطرف و تولید ثروت کنند اما وقایع و اتفاقات موجود در آموزش عالی ازجمله آثار علمی غیرقابل استناد، کاهش کارایی تحقیق و ... این مفروضات را زیر سؤال برده است. به چه دلایلی کشور ما بهزعم برخورداری از امکانات بالقوه در این بخش و نیروهای محقق نتوانسته است درزمینهی تحقیقات و رفع نیازهای جامعه گامهای مؤثری بردارد. پژوهش حاضر، باهدف شناسایی و تبیین علل مؤثر بر بروز کژ کارکردیهای پژوهش در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی ایران، از نوع کیفی و با رویکرد تحلیل محتوا انجام شد. دادهها از طریق مصاحبههای عمیق و نیمه ساختاریافته با 22 نفر از پژوهشگران برتر، خبرگان و سیاستگذاران پژوهش کشور در سال 98-1397 به روش نمونهگیری هدفمند جمعآوری شد. یافتهها نشان داد که مشکلات ساختاری موجود، مأموریت گرا نبودن دانشگاه، ضعف ارتباط دانشگاه، صنعت و جامعه، مقاله گرایی، ضعف نظام ارزیابی، افت معیارهای جامعه علمی، نظام نادرست پذیرش دانشجو و جذب هیئتعلمی و همچنین ضعف ساختار قانونی ازجمله علل اصلی کژ کارکردیهای پژوهش در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی ایران است.
Research is a systematic, controlled empirical and critical study for the discovery of the relationships between phenomena. It also presents various hypotheses, and seeks to achieve a specific purpose and action. It emphasizes the welfare and prosperity of everyone. Undoubtedly, researches should meet the country's scientific and technological needs and generate wealth. But the events in higher education, such as unaccountable scientific works, the decline of research efficiency, etc. have called these assumptions into question. For what reasons our country has not been able to take effective steps in the field of research and is unable in meeting the needs of society despite its potential in this subject and its researchers? The purpose of this study was to identify and explain the factors affecting the occurrence of research biases in the Iranian higher education system using a qualitative content analysis approach. Data were collected through deep and semi - structured interviews with 22 of top researchers, experts and research policy makers in 2018-2019 by a purposeful sampling method. Findings showed that existing structural problems, university not focusing on mission, weaknesses of university, industry and community relationship, article orientation, weakness of evaluation system, downfall of academic community standards, incorrect system of student acceptance and faculty recruitment, as well as the weakness of the legal structure are some of the main causes of research malfunctions in Iranian universities and higher education institutions.
خلاصه ماشینی:
از زمانی که وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری سیاست های تشویقی برای چاپ مقالات علمی وضع کرد و بحث مقالات ISI و شاخص تأثیرگذاری در پایگاه های جهانی در آیین نامه ارتقای اعضای هیئت علمی در دانشگاه ها به عنوان یک الزام مطرح شد، تعداد مقالات پژوهشگران با شیب بسیار تندی افزایش پیدا کرد به خصوص اینکه بعد از انقلاب ، توسعه تحصیلات تکمیلی در دانشگاه ها سرعت گرفت و دانشجویان ارشد و دکتری موتور محرک پژوهش و چاپ مقالات علمی شدند؛ بنابراین یک روند صعودی را طی کردیم و در حال حاضر کشور ما متجاوز از ٥٠ هزار مقاله در سال منتشر میکند تا چرخ پژوهش در کشور رو به توسعه باشد.
بر اساس آمار و نتایج تحقیقات مختلف ، تخلفات گسترده در حوزه پژوهش اعم از تحقیقات غیرکاربردی، داده سازی، سرقت علمی، بیتوجهی به حقوق ذینفعان پژوهش ، سیاسیکاری در فرآیند داوری و انتشار آثار علمی به وفور در آموزش عالی ایران یافت میشود و وجود تعداد زیادی از مؤسسات بیرونی که در زمینه تدوین پایان نامه و مقالات مختلف فعالیت مینمایند آن هم در کنار یکی از بزرگ ترین و بهترین دانشگاه های ایران نشانه روشنی بر این ادعا میباشد و در تحقیقات مختلف به آن اشاره شده است (مطلبی فرد، ١٣٩٥).
کیفی گرایی در نظام ارتقای اعضای هیئت علمی به خصوص برای حجم زیاد پرونده های قابل بررسی، بسیار سخت و زمان بر است ؛ بنابراین چون شاخص های کیفی 1 Research and Development تأملی بر علل مؤثر بر بروز کژ کارکردهای پژوهش در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی ایران /٥٧ به راحتی قابل سنجش نیستند، به سمت کمی کردن شاخص ها رفته ایم .