چکیده:
در حقوق جزای بینالملل اصل بر صلاحیت سرزمینی است و لازمه اعمال صلاحیت کیفری احراز رابطه با محل وقوع جرم و یا با مرتکب شونده جرم در دادگاه صالح است. البته حقوق داخلی به تدریج در مواردی شکلهایی از صلاحیت فراسرزمینی را پذیرفته است. در مقایسه قانون ایران با قانون سوریه درخصوص صلاحیت فراسرزمینی که علاوه بر صلاحیت سرزمینی قابل تبیین است، قانونگذار سوری همانند قانونگذار ایرانی صلاحیت واقعی، صلاحیت شخصی فعال، صلاحیت جهانی خود را در قانون دیده است؛ منتها تنها تفاوت این قانون با قانون ایران این است که به مانند کشورهای عربی دیگر چون مصر، لبنان به صلاحیت شخصی منفعل نپرداخته و به نوعی در حمایت از مجنی علیه که تابع کشور خود و قربانی در کشور دیگر میشود، برنخواسته است که این به نوعی نقصان قانون این کشور در حوزه جزای بینالملل میباشد. همچنین در این مقاله نگارنده مقایسهای دقیق از ضعفها و کاستیها و بعضا امتیازات قانون سوریه در صلاحیت پذیرفته در مقایسه با قانون ایران است بطور مفصل بدان پرداخته است، که به دلیل صلاحیت موضوع جای تحقیقات مفصلتری برای دیگر پژوهشگران میطلبد.
In international criminal law, the principle of territorial jurisdiction is determinative, and a necessary condition for the exercise of criminal jurisdiction is to establish a relationship with the location of the crime or the perpetrator(s) of a crime in a competent court. However, domestic law has in some cases gradually adopted forms of extraterritorial jurisdiction. In comparing the Iranian law with the Syrian law on extraterritorial jurisdiction - which can be explained in addition to the territorial jurisdiction - the Syrian legislator has, like the Iranian legislator, actual jurisdiction, active personal jurisdiction, and universal jurisdiction in law, with the exception that as in other Arab countries, such as Egypt and Lebanon, it has not dealt with passive personal competence and somewhat has not advocated a victim who is subordinate to its own country and a victim in another, and this is somehow a defect in the Syrian law in the field of international law. This article also provides a detailed comparison of the weaknesses and shortcomings and sometimes benefits of Syrian law in the accepted jurisdiction with Iranian law, which is worthy of further research by other researchers.
خلاصه ماشینی:
قوانین کیفری اصولاً داخل قلمرو و حاکمیت کشور است که واضع آنها قابلیت اعمال و اجرا دارد لکن در موارد استثنایی که جرم در خارج از قلمرو حاکمیت هم ارتکاب یافته است مجراست، این موارد عبارتند از: 1- مواقعی که مرتکب جرم از اتباع کشور باشد (اصل صلاحیت شخصی)؛ 2- زمانیکه جرم ارتکابی علیه منافع حیاتی و اساسی کشور باشد (اصل صلاحیت واقعی)؛ 3- وقتی که جرم ارتکابی از جرایم بینالمللی باشد (اصل صلاحیت جهانی) که این صلاحیتها از موضوعات مهم حقوق جزای بینالملل میباشد که برای بهرهمندی هرچه بیشتر از این صلاحیت کشورهای مختلف حدودی را برای آن تعیین میکنند بطوریکه وجود مصالح مشترک در جهت جلوگیری از بیمجازات ماندن مجرمین باعث شده است که کشورها به شکل محدودی به تعدیل حاکمیت خود پرداخته و برای اقدامات و تصمیمات قضایی سایر کشورها اعتبار قائل شوند.