چکیده:
بررسی اعجاز معنایی قرآن کریم به بررسی یک زنجیره از حروف و حرکات تا ترکیبها نیاز دارد. معناشناسی، کلام را مجموعهای منسجم و بههمپیوسته از معنا میداند که برای شناخت و درک صحیح این معانی، باید متن را تقطیع کرد و قطعات برش دادهشده را که از نظر معنایی تحلیل و بررسی شدهاند، در کنار هم قرار داد. در پژوهش حاضر در صدد بودهایم که به شیوۀ توصیفی تحلیلی به بررسی ارزشهای ترکیبی و بُعد تعبیری ترکیبهای اضافی سورۀ بقره بپردازیم. بر اساس روابط همنشینی، تناسب این ترکیبها با سیاق آیه و بافت سوره بررسی میشوند. نتایج تحقیق نشان میدهد که ترکیبهای اضافی موجود در سورۀ بقره، مستقیم در راستای القای معانی آیات به مخاطبان قرار گرفتهاند، بهگونهای که هر ترکیب چه در حروف و چه در نوع واژگان آن، در تطابق کامل با معنای آیه قرار دارند و علاوه بر آن در برخی موارد، ترکیبهای یادشده سبب ایجاد معانی ثانویه در آیات شدهاند که صورتهای مجازی، کنایی و استعاری یا واژههای خاص که دارای معانی مختلف هستند، چنین نقشی را ایفا میکنند.
The examination of the semantic miraculousness of the noble Qur’ān needs the investigation of a chain of letters, diacritics, and combinations. Semantics considers discourse as a coherent and cohesive set of meanings. In order to accurately know and understand these meanings, it is necessary to break down the text and then juxtapose the separate sections that have been semantically analyzed. The study at hand aims at examining the combined values and the interpretive dimension of the genitive cases of the Cow chapter. According to association relations, the congruence of these cases with the verse context and the chapter context is examined. The findings of the study show that the genitive cases in the Cow chapter are directly used to give the meanings of the verses to the audience, in a way that any case – either in the letters or in the words – is in the complete coordination with the verse meaning. Moreover, in some cases, the aforementioned genitive cases create secondary meanings in the verses. In suchlike situations, the figurative, ironical, and metaphorical forms or certain words with multiple meanings provide the foregoing contribution.
خلاصه ماشینی:
نتايج تحقيق نشان مـيدهـد که ترکيب هاي اضافي موجود در سورة بقره ، مستقيم در راستاي القاي معاني آيات به مخاطبان قرار گرفته اند، به گونـه اي که هر ترکيب چه در حروف و چه در نوع واژگان آن ، در تطابق کامل با معناي آيه قرار دارند و علاوه بـر آن در برخـي موارد، ترکيب هاي يادشده سبب ايجاد معاني ثانويه در آيات شده اند کـه صـورت هـاي مجـازي، کنـايي و اسـتعاري يـا واژه هاي خاص که داراي معاني مختلف هستند، چنين نقشي را ايفا ميکنند.
روش تحقيق در اين مقاله تلاش بر آن است تا ترکيب هاي اضافي سورة بقره بررسي و تحليـل کـرديم و نقش آنها در القاي کلام به مخاطب و نيز معاني ثانويه اي که شـايد بـه جملـه اضـافه کننـد مشخص شود.
تحليل واجي ـ آوايي ترکيب هاي اضافي زبان شناسان عرب ، براي آواهاي حروف ويژگيهاي ذاتي خاصي را در نظر گرفته و آنهـا را به آواهاي مجهور و مهموس و رخوه و شديد تقسيم بندي کرده اند: آواهاي واکدار (اصوات مجهوره ): صفت جهر در آواها به معناي شدت و قوت است و از لرزش منظم تارهاي صوتي و ايجاد صدايي آهنگين و مـنظم بـه وجـود مـيآيـد (انـيس ، ١٩٦١: ٢٠؛ عباس ، ١٩٩٨: ٤٨).
در اکثر موارد، همراه با القاي معنـاي مثبتـي براي مخاطب است ، به ويژه در مواردي که سخن به نقل از خود خداوند بيـان شـده اسـت ، برخي موارد استفاده از اين واژه به شرح زير است : تکرار واژة «رب » به صورت اضافي همراه با مضـمون هـاي مثبـت آيـات ، بـه نـوعي بـه بخشنده و رحمان و رحيم بودن خداوند اشاره دارد و در راستاي معناي اين گونه آيات قرار ميگيرد.