چکیده:
جمعیت از جمله مولفههای اصلی توسعه و پیشرفت هر کشوری است که باید همه سیاستها، راهبردها و برنامهریزیها بر اساس آن صورت گیرد. ازاینرو، شناخت اندازه جمعیت، رشد، ساختار سنی و جنسی و رسیدن به یک جمعیت متناسب امری اجتنابناپذیر است. ازاینرو، ارائه تحلیلی از جایگاه جمعیت در اسلام و نظام اسلامی، و اتخاذ رویکرد مناسب در این عرصه در کشور امری ضروری است. این پژوهش با رویکرد نظری و تحلیلی، درصدد واکاوی جایگاه جمعیت در اسلام و نظام اسلامی است. یافتههای پژوهش حاکی از این است آیات و یا روایات در مقوله جمعیت را میتوان در چند مقوله دستهبندی کرد: توصیه به ازدواج و فرزندآوری، تشویق به ازدواج با زنان ولود، تضمن رزق و روزی افراد، توبیخ فرزندکشی، تشویق به افزایش نسل مسلمانان. ازآنجاییکه در منابع دینی بهصورت مستقیم و یا غیرمستقیم بر محبوبیت فرزندآوری و تکثیر نسل تاکید و به آن توصیه شده، اصل اولی و بهعنوان یک قاعده کلی در متون دینی، فزونی جمعیت است. ازاینرو، اسلام و همه ادیان آسمانی، پیروان خود را به افزایش جمعیت با ایمان و شایسته در حد توان توصیه میکند.
Population is one of the key components of development that should be considered in all policies, strategies, and planning. It is inevitable, therefore, to recognize the population, growth, age and sex structure to reach a suitable population. Accordingly, it is necessary to analyze the position of the population in Islam and the Islamic system to adopt a proper approach in this arena in our country. Using a theoretical and analytical method, this paper seeks to analyze the importance of population in Islam and the Islamic system. The verses of the Holy Qur’an and narrations in terms of population can be classified into several categories including, advising marriage and childbearing, encouragement to marry with a woman who can have many children, guaranteeing the sentence of individuals, prohibition of abortion, the importance of increasing the number of Muslims population. Based on the religious teachings, increasing the population, is the first and general rule in this respect, as Islam and all revealed religions asks their follower to increase the number of faithful and dignified population.
خلاصه ماشینی:
يافتههاي پژوهش حاكي از اين است آيات و يا روايات در مقولة جمعيت را ميتوان در چند مقوله دستهبندي كرد: توصيه به ازدواج و فرزندآوري، تشويق به ازدواج با زنان ولود، تضمن رزق و روزي افراد، توبيخ فرزندكشي، تشويق به افزايش نسل مسلمانان.
همچنين، فرزندان يادگار و جانشين پدر و مادر در دنيا (همان، ص 357) و قدرت و مايه غلبة مؤمنان (جابری قمی، 1369ق، ص 59-60) و در آخرت نيز كثرت فرزند ماية مباهات پيامبر اسلام( (حرعاملی، 1374، ج 14، ص 33) نعمتي از نعمتهاي الهي و گلي از گلهاي بهشت (کلینی، 1375، ج 6، ص 3، ح 10)؛ موجب آمرزش و نيکبختي والدين در حيات اخروي (صدوق، 1375، ج 2، ص 309)، معرفي شده است.
در روايتي پيامبر اكرم(، افزون بر توصيه به ازدواج، ميفرمايند اين امر بايد به زادوولد منجر شود: «ازدواج كنيد؛ همانا ازدواج جزء سنت من است و در طلب فرزند باشيد؛ زيرا من در فرداي قيامت به فزوني جمعيت شما بر امتها تفاخر ميكنم» (صدوق، 1375، ج 2، ص 614).
بنابراين، نبايد در جامعه اسلامی، مؤمنان از ترس روزی فرزندان و یا فقر و كمبود امكانات، توالد و تناسل را محدود كنند؛ زیرا این امر در قرآن کریم و اسلام، خودداری از ازدواج به دلیل ترس از فقر نکوهش شده است: «به کسانی که همسر ندارند و نیز به غلامان و کنیزان خود، همسر دهید، اگر تنگدستند، خداوند آنان را از فضل خویش بینیاز خواهد کرد و خدا گشایشگر داناست» (نور: 32).