چکیده:
بیشک افعال اخلاقی نیازمند ضمانت عملی هستند. ضمانت یا بیرونی است؛ مانند نظارتها و کنترلها؛ یا درونی است؛ مانند باورها و اعتقادات. باور به معاد، از جمله مهمترین باورهایی است که ضامن اجرای اصول و افعال اخلاقی است. هدف این تحقیق نشان دادن کیفیت ضمانت معادباوری با روش عقلی ـ نقلی است. تحقق عدالت در معاد، سوقدهندهای قوی به سمت خوبیها و اعراض از بدیهاست. همچنین رسوایی اخروی و ایصال عذابهای اخروی به فاعل امور قبیح، با توجه به حب انسانها به ذات خود، عاملی بینظیر در ترک زشتیهاست. همچنین اعتقاد به جهانی بیانتها و ابدی و مقایسۀ آن با دنیای فانی و زودگذر، ارزش را به جهان اخروی میدهد و دنیا و مافیها را در چشم باورمند به معاد کمارزش، بلکه بیارزش میکند. در نتیجه، خود را برای آن هزینه نمیکند. محبت به کمال مطلق و مواجهه با کامل مطلق در آخرت، عاملی بیهمتا برای اعراض از بدیها و موانع کمال است. چنین نتایجی که در سایۀ اعتقاد و باور به معاد حاصل میشود، ضمانت اجرای اخلاق خواهند بود.
Certainly, ethical actions require practical guarantees. The guarantees are either
external, such as supervisors and controllers, or internal, such as beliefs. The
belief in the resurrection is one of the most important beliefs that guarantees
ethical principles and actions. The purpose of this study is to show with a
rational–narrational method how the belief in the resurrection guarantees that.
The presence of justice in the resurrection is a strong encouragement to do
goods and avoid evils. Also, the shame and notoriety in the hereafter and
receiving punishments of the hereafter by the doer of evil deeds is a significant
reason for abstaining from evils according to the fact that humans love
themselves. Similarly, believing in an unending and everlasting world and
comparing it with the mortal and perishing world would place value on the
other world and hold this world with all that is in it with low value, even makes
it valueless, in the believer's eyes. As a result, they would not use up themselves
on it. Loving the absolute perfection and encountering the absolutely perfect
being in the hereafter is a unique reason for avoiding evil and refraining from
the hindrances to perfection. Such results that come from believing in the
resurrection will be the guarantee for ethical actions.
خلاصه ماشینی:
به بیان دیگر، کیفیت ضمانت اجرایی باور به معاد چگونه است؟ بر این اعتقادیم که باور به معاد با طرح مباحثی مانند عدالت اخروی، عقاب اخروی، رسوایی اخروی و محبت به کامل مطلق در درون انسانها مرتبط است.
اگر کسی به این باور رسیده باشد که آنچه در روز قیامت نصیب او میشود، بازتاب همان چیزی است که در این دنیا انجام میدهد، بلکه بالاتر، خودِ آن چیزی است که در دنیا انجام میدهد، هرگز نمیتواند این دنیای فانی را بگیرد و سرای باقی را رها کند؟ لذا پیامبر اکرم( فرمود: «شَرُّ النّاسِ مَنْ باعَ آخِرَتَهُ بِدُنْیاهُ، وَ شَرٌّ مِنْ ذلِک مَنْ باعَ آخِرَتَهُ بِدُنْیا غَیرِهِ» (صدوق، 1413ق، ج 4، ص 353، ح 5762)؛ بدترین افراد کسی است که آخرت خود را به دنیایش بفروشد و بدتر از او آن کسی خواهد بود که آخرت خود را برای دنیای دیگری بفروشد.
با توجه به بروز و ظهور اعمال انسانها در معاد، همچنین آگاه شدن دیگر انسانها، پیامبران و اولیا از کارهای دیگران، طبعاً کارهای غیراخلاقی و ضداخلاقی سبب رسوایی و ریختن آبروی فرد خواهد شد و خود این ترس از رسوایی و آگاهی همۀ اهل محشر، بهویژه دوستان و آشنایان از طینت و باطن شخص که به سبب اعمال بد او شکل گرفته، عامل مهمی است که انسان را از انجام بدیها منع میکند؛ به همین دلیل، همۀ انسانهای معادباور از انجام بدیها گریزاناند و این عامل بسیار مهمی برای ضمانت اجرایی اخلاق و افعال اخلاقی است.
به همین دلیل، همۀ انسانهای معادباور از انجام بدیها گریزانند و این عامل بسیار مهمی برای ضمانت اجرایی اخلاق و افعال اخلاقی است.