چکیده:
زمینه و هدف: شبکههای اجتماعی مجازی بهویژه شبکۀ پیامرسان تلگرام دارای کارکردهای اساسی در جامعه در حال گذار است و ارتباط مستقیمی با مقولههای امنیتی و اخلاقی در جوامع پیدا کرده است. تحقیق حاضر با هدف شناخت میزان تأثیر شبکۀ پیامرسان تلگرام بر امنیت اخلاقی در تهران بزرگ انجام شده است. روش: این تحقیق در زمرۀ تحقیقات پیمایشی جای میگیرد که با استفاده از ابزار پرسشنامۀ محقق ساخته در میدان پژوهش، اقدام به جمعآوری دادهها شده است. جامعۀ آماری تحقیق، کلیۀ کاربران شبکۀ پیامرسان تلگرام در شهر تهران بوده که 384 نفر از شهروندان بهعنوان نمونۀ آماری تعیین و با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای مورد مطالعه قرار گرفتند. بررسی و تجزیه و تحلیل دادههای گردآوری شده با استفاده از نرمافزار SPSS و آزمونهای آماری مناسب انجام شده است. یافتهها: یافتهها نشان میدهد تأمین یا تهدید امنیت اخلاقی معلول و نتیجۀ مؤلفههای تغییر در رفتارهای اجتماعی چون نقض حریم خصوصی (سوءاستفاده از اطلاعات خصوصی) و نشر اکاذیب و شایعهپراکنی و محتوای تولیدشده (متنی، صوتی، تصویری) پیرامون افراد و موضوعات اجتماعی و اخلاقی است. میزان استفادۀ هدفمند در کاربری از تلگرام و سهولت دسترسی به این شبکۀ پیامرسان، از دیگر متغیرهای تأثیرگذار است. نتیجهگیری: نتایج این مطالعه نشان داد سیاستگذاری و طراحی راهبردی (اقدامات ایجابی و فرصتساز) برای استفادۀ هدفمند و هدایت محتوا و همچنین نظارتهای قانونی و رسمی و اهرمهای کنترلی از جمله فیلترینگ برخی از کانالهای متخلف از سوی سازمانهای مسئول (اقدامات سلبی و مقابلهای)، در راستای حفظ و تأمین امنیت اخلاقی ضروری به نظر میرسد.
Background and aim: Virtual social networks, especially the telegram messenger network, have essential functions in the transition society and have been directly linked to security and ethical issues in societies. The purpose of this study is to determine the effect of telegram messenger network on ethical security in Tehran. Research methodology: This study is a survey research using a researcher-made questionnaire tool to collect data. The statistical population of the study consistes of all users of telegram messenger network in Tehran. Data analysis was done using SPSS software and statistical tests. Findings: Findings indicate that the provision or threat of moral security is the result of the components of social behavior changes such as privacy violations (abuse of private information) and the spreading of false rumors and produced content (textual, audio, visual) about individuals and social and ethical issues. Targeted use of the telegram and ease of access to this messenger network are other influential variables. Conclusion: The results of this study shows that policy making and strategic planning (proactive and opportunistic measures) for targeted use and content guidance as well as legal and formal oversight and control levers, including filtering of some of the offending channels by responsible organizations (counter and counter measures), seems essential in order to maintain and preserve moral security.
خلاصه ماشینی:
با وجود اينکه تلفن همراه و شبکه هاي اجتمـاعي مجـازي بـه نوبة خود يک ابزار ارتباطي مناسب و داراي کارکردهاي مفيد و مـؤثري اسـت کـه مـورد توجه بسياري از جوانان و روشـنفکران اسـت ، در سـوي ديگـر، نهادهـاي سـنتي ماننـد خانواده ها و مذهب از ظهور اين شبکه ها بر روي تلفن همراه ابـراز نگرانـي کـرده و اصـل وجود آن را به واسطة تهديدهاي متعددي همچون تبليغات ضـدديني و القـاي شـبهات ، کمرنگ کردن ارزش هاي اسلامي و اخلاقي ، به مخاطره افتادن سلامت اجتماعي جامعـه ، به وجود آوردن اعتياد، حاکم کردن ادبيات غيرمتعـارف (اکبـري ، ١٣٨٩، ص١٦)، نقـض حريم خصوصي افراد (سليماني پور، ١٣٨٩)، انزواي اجتماعي ، بحـران هويـت ، بـه خطـر افتادن هويت ملي ، سوءاستفادة جنسي ، شکل گيري و ترويج سريع شايعات و اخبار کذب ، گسترش ارتباطات نامتعارف ميـان جوانـان (رحيمـي و پرنـده ، ١٣٩٦، ص٢٤)، تعـارض ارزش ها (زنجاني زاده ، ١٣٨٤)، ظهور تخلفات سايبري ، مزاحمت مجازي (سـبحاني نـژاد، پور طهماسبي و تاجور، ١٣٨٨) و غيره زيانبار دانسته و بـر جلـوگيري و محـدود کـردن استفاده از آن تأکيد داشته اند؛ به ويـژه آنکـه در چنـد سـال اخيـر، ظهـور نـرم افزارهـا و شبکه هاي اجتماعي مجازي و استفاده هاي ناصـحيح و در پـاره اي مـوارد افراطـي از ايـن شبکه ها در کنار وب سايت هاي مختلف اينترنتي ، بر آسـيب هـاي فرهنگـي تلفـن همـراه افزوده است .