چکیده:
امروزه ژئومورفولوژی نظامی به عنوان یک علم نوین، شایستگی و کاربردی بودن خود را در بحرانهای سیاسی و بین المللی بروز داده و ارتباط تنگاتنگی میان دو دانش ژئوپولتیک، علوم نظامی و ژئومورفولوژی ایجاد شده است. در این تحقیق با استفاده از اطلاعات، آمار، نقشهها و تصاویر ماهوارهای منطقه مرزی خراسان شمالی، نقش علم ژئومورفولوژی در تدوین راهبردهای نظامی، دفاعی و امنیتی در این منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد دو تنگه سارانی و باجگیران و بستر رودخانه سومبار و چندیر محدودههای حساس ژئوپلتیکی از نقطه نظر پدافند غیر عامل محسوب میشوند و هرگونه اجرای راهبرد نظامی، دفاعی و امنیتی، بدون شناخت و تحلیلهای ژئومورفولوژیکی، محکوم به شکست است. لذا استفاده از مدلهای رقومی و ارتفاعی، نقشههای ژئومورفولوژی نظامی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، سنجش از دور، مدلهای مسیر یابی، مکانیابی، طراحی حوزه دید در اجرای هرگونه عملیلات آفندی و پدافندی الزامی است.
Awareness of military and security strategies against foreign threats has been taken into consideration since the beginning of the formation of civilizations. military geography has been a leading and decisive science in all scenes, conflicts and international conflicts, and some of the conquerors of the commanders have called geography warlords. Today, military geomorphology has emerged as a modern science of merit and applicability in political and international crises, and a close connection has been made between geopolitical knowledge, military science and geomorphology. In this research, using the information, statistics, maps, satellite images, the role of geomorphology in the formulation of military, defense and security strategies was evaluated. According to the study, it was determined that any military, defense and security strategy implementation without geomorphologic analysis is condemned to failure. Therefore, using digital and high-altitude (DEM) models, military geomorphologic maps, geographic information system (GIS) ), Remote sensing (RS), Route optimization, and Site Selection, the View Shed design is mandatory for any offensive and defensive operations.
خلاصه ماشینی:
مبانی نظری و پیشینه پژوهش در مباحث نظامی داشتن اطلاعات دقیق از عوارض و پدیده های مکانی سطح زمین در تصمیم - گیری فرماندهان و رؤسای ستاد برای برنامه ریزی منطقه عملیات و اجرای آفند و پدافند بسـیار حایز اهمیت است (علی پور و همکار، ١٣٩٥: ٦).
هدف اصلی این تحقیق بررسی اهمیت مطالعات ژئومورفیک و نقش آنها در راهبرد های نظـامی و امنیتی با نگاه ویژه به منطقه مرزی خراسان شمالی با استفاده از تحلیـل هـای جغرافیـایی و ژئومورفولوژیکی می باشد.
در شکل ٧ نقشه شیب ، کـاربری اراضـی، خـاک، پوشش گیاهی و هیدرولوژی منطقه تحقیق نشان داده شده است که توسط نقشـه هـا ، تصـاویر ماواره ای و مدل رقومی ارتفاعی در محیط GIS ساخته شده و جهت هـر گونـه تحلیـل هـای نظامی مورد استفاده قرار می گیرد.
Curzon (رجوع شود به تصویر صفحه) شکل (٨) تغییرات رودخانه مرزی سومبار در شمال شرق ایران در خلال سال های ١٩٨٧-٢٠١٦ سیستم اطلاعات جغرافیایی و کاربرد آن در ژئومورفولوژی نظامی زمین انتخاب شده برای عبور و استقرار نیروها بایسـتی از نظـر شـیب ، نـوع کـاربری و عـوارض طبیعی شرایط خاصی داشته باشد.
شرایط زیـر بـه منظـور انجام دیده بانی، لازم و ضروری است : داشتن حداکثر میدان دید؛ داشتن پوشش و اختفاء؛ دور بودن از نقاط مشخص ؛ داشتن زمینه تاریک (١٩٩٩١٥٢,Kleinmanns) (رجوع شود به تصویر صفحه) شکل (٩) بهترین مناطق برای استقرار و احداث برج دیدبانی با بهترین میدان دید به کمک DEM (مدل رقومی ارتفاعی) در ناحیه مرزی خراسان شمالی نتیجه گیری و پیشنهادها به منظور تبیین جایگـاه دانـش ژئومورفولـوژی در علـوم و فنـون رزمـی و راهبردهـای دفـاعی، ضرورت دارد برخی مفاهیم مرتبط با هر دو دانش ژئومورفولوژی و علوم نظامی تعریـف شـود تـا حدود و گستره فعالیت و کاربرد آن ها مشخص گردد.