چکیده:
در شهرستان گنبدکاووس که یکی از قطبهای تولید گندم کشور بشمار میرود اصولا این محصول بصورت دیم کاشته میشود و کشاورزان برای انجام کشت منتظر میمانند تا اولین بارش مناسب، قبل از کاشت نازل شود و ذخیره آبی برای جوانه زنی و مراحل بعد از آن تا بارش بعدی فراهم گردد. بنابراین برای تنظیم تقویم زراعی کشاورزان نیازمند مطلع بودن از تاریخهای احتمالی چنین نزولات خواهند بود. همچنین در هنگام برداشت نیز عدم روزهای بدون باران و یا با باران بسیار کم اهمیت حیاتی دارد چرا که باعث نم کشیدن و زمینه ساز آفات خواهد بود. لذا هدف از این بررسی ارائه جداولی زمانی است که کشاورزان بتوانند، از آن بعنوان تقویم زراعی کاشت و برداشت استفاده نمایند. برای تهیه این جداول آمار بارندگیهای بیش از 5 میلیمتر و کمتر از 1 میلیمتر به ترتیب برای آغاز دورههای کاشت و برداشت از 9 ایستگاه مستقر در منطقه در طی یک دوره 15 ساله از سازمانهای ذی ربط اخذ گردید. سپس تاریخ روزهای بارانی در هر سال در زمان کاشت و داشت مشخص و به روز ژولیوسی تبدیل گردید. ارقام حاصل با توزیعهای مختلف آماری برازش داده شد و بهترین توزیع انتخاب گردید. آنگاه تاریخ احتمالی وقوع ریزشهای مورد نظر در ماههای آغازین فصل پائیز و ماههای آخرین فصل بهار محاسبه شد. برای سنجی 5 درصد از روزهای برآوردی بصورت تصادفی انتخاب گردید. میزان بارش این روزها از ایستگاههای مستقر در منطقه استخراج شد. همچنین اطلاعات سینوپتیکی 6 ساعت به 6 ساعته این روزها نیز از سه روز قبل از سایت c.d.cاخذ و نقشههای صحت ترازهای مختلف آن به کمک نرم افزار گرادس ترسیم شد منشاء سامانهها، موجد بارش، مسیر و منابع رطوبتی آنها و همچنین چگونگی فرایندهای عامل ریزش باران در منطقه تحلیل گردید. نتایج نشان داد با استفاده از تاریخ و مقدار بارشهای فرو ریخته شده در طی دورههای گذشته و به کمک قانون احتمالات با دقت بالایی میتوان زمان وقوع، مقدار بارشها و منشاء و مسیر سامانههای بارشزا را در ابتدا و انتهای فصل کشت محصول (گندم) برآورد نمود و براساس آن تقویم زراعی را تنظیم کرد.
Abstract Introduction: Gonbad Kavoos province is considered as one of the poles of wheat production. This product is mainly planted in a dry way and before plantation the farmers wait for the first proper rainfall so that water supply could be provided for germination and the next steps. Therefore, to arrange a farming calendar, it is required to be aware of the probable dates of such rainfalls. Also during cultivation it is vital to know the no-raining days since it causes land humidity and pest. So, the purpose of this research is to provide a timetable to be used as a farming calendar by farmers for planting and cultivation. To prepare this table rainfall statistics more than 5 mm and less than 1 mm were obtained from related organizations to start planting and cultivation periods from 9 stations located in the area in 15 years. Then the date of rainy days during planting and cultivation was identified and turned into Julius day. The achieved numbers were practiced with different statistical distributions and the best one was selected. After that, the probable date of the considered raining was calculated in the first month of fall and the last month of spring. To estimate its accuracy 5 % of practiced days were randomly selected. The amount of rainfall was extracted from the stations located in the area. Also, synoptic information was taken from the site three days earlier from c. d. c. site and the maps of its various levels were drawn by Grads. Moreover, the source of systems, the cause of rain, the route and their humid sources and also the condition of rainfall factors were analyzed in the area. The results indicated that we could correctly estimate the time, amount, source and the route of raining systems in the beginning and at the end of planting season by the help of probability law and then arrange a farming calendar
خلاصه ماشینی:
پيشبينی همديد - آماری وقوع ريزش باران در زمان کاشت و برداشت گندم ديم در شهرستان گنبد کاووس *جواد خوشحال دستجردی1، عبدالقدير نظري2، عبدالعظيم قانقرمه3، حسينعلي فلاحي1 4دانشيار دانشکده جغرافيا و برنامهريزی دانشگاه اصفهان، 2دانشجوي کارشناسي ارشد اقليمشناسي دانشگاه اصفهان 3استاديار گروه جغرافيا دانشکده علوم انسانی دانشگاه گلستان، 4مربی پژوهشی مرکز تحقيقات کشاورزی و منابع طبيعی استان گلستان تاريخ دريافت: 3/8/93 ؛ تاريخ پذيرش: 5/2/94 چکيده در شهرستان گنبد کاووس که يکی از قطبهای توليد گندم کشور به شمار میرود، اصولاً اين محصول به صورت ديم کاشته میشود و کشاورزان برای انجام کشت منتظر میمانند تا اولين بارش مناسب، قبل از کاشت نازل شود و ذخيرهی آبی برای جوانهزنی و مراحل بعد از آن تا بارش بعدی فراهم گردد.
نتايج نشان داد که با استفاده از تاريخ و مقدار بارشهای فروريخته شده در دورههای گذشته و به کمک قانون احتمالات با دقت بالايی میتوان زمان وقوع، مقدار بارشها و منشأ و مسير سامانههای بارشزا را در ابتدا و انتهای فصل کشت محصول (گندم) برآورد نمود و بر اساس آن، تقويم زراعی را تنظيم کرد.
تحقيق حاضر نشان داد که با وجود اين ويژگيهای بارش میتوان با استفاده از تاريخ و مقدار بارشهای فرو ريخته شده در طی دورههای گذشته و به کمک قانون احتمالات، با دقت بالايی زمان وقوع، مقدار بارشها و منشأ و مسير سامانههای بارشزا را در ابتدا و انتهای فصل کشت محصول (گندم) برآورد نمود و بر اساس آن، تقويم زراعی را تنظيم کرد.
(Evaluation of a crop growth-water balance model for analyzing wheat responses to climate – and water–limited environments) .