چکیده:
با توجه به افزایش جمعیت کشور، نیاز روز افزاون به منابع آب سالم جهت شرب و کشاورزی نیز افزایش مییابد. ارزیابی تأثیر تغییر اقلیم بر نوسانات بارش و ارتباط سنجی این تغییرات با کیفیت آبهای سطحی در حوضه گرگانرود از اهداف این پژوهش میباشد. بدین منظور دادههای روزانه و ماهانه دو مؤلفه دما و بارش در دوره 2008-1951برای ایستگاه سینوپتیک گرگان و مؤلفههای کیفیت آب رودخانهی گرگانرود در دوره 2005-1970 به کار گرفته شد. تغییرات کیفیت آب در بستر زمان و در ارتباط با تغییرات مؤلفهی بارش برای دورهی مشترک 2005-1970 مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس از مدل LARS-WG و دادههای مدل گردش عمومی جو HADCM3 در ارتباط با سه سناریوی A1B، A2 و B1 استفاده شد مقادیر دما و بارش برای سه دورهی 2030-2011، 2065-2046 و 2099-2080 شبیهسازی گردید و تغییرات هر دوره با مقادیر پایه (1990-1961) توسط آزمون همبستگی پیرسون مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت و همچنین از مقدار P برای بیان سطح معناداری این تغییرات استفاده شد. بر اساس نتایج، تفاوت معناداری بین مقادیر شبیهسازی شده و واقعی در سطح 05/0 وجود نداشت. نتایج شبیهسازی دادههای دما برای سه دورهی نام برده و در هر سه سناریو افزایش دما را پیشبینی کرد. در ارتباط با بارش سناریوهای A1B و B1 نسبت به سناریوی A2 خوشبینانهتر عمل کرده و دورههای ترسالی بیشتر و در نتیجه بهبود کیفیت آب را پیشبینی مینمایند ولی در دورهی سوم این شرایط برعکس میباشد. همچنین نتایج نشان داد که کربناتها با میزان بارش رابطهای مستقیم دارند، درحالیکه Na و SAR با میزان بارش رابطهی معکوس داشته و بین درصد سدیم و مقدار بارش ارتباط معنیداری مشاهده نشد.
During the past decades, the human manipulation of the natural environment is increased and influenced the environment destructively. For instance, rising use of fossil fuel and greenhouse gasses emissions accelerated the global climate change. Variation in the amount of precipitation is one of the consequences of this phenomenon that consequently affects the quality of water resources in general, and the quality of surface water resources in particular. Considering the population growth in the country, demands for water resources, for both potable and agricultural purposes, is increasing. Hence, this study attempts to investigate the effect of climate change on the precipitation anomalies and assessment of the relationship between these anomalies and the quality of surface water in the outlet of Gorganrud basin (one of the populous and agricultural basins).
خلاصه ماشینی:
سپس از مدل LARS-WG و دادههاي مدل گردش عمومي جو HADCM3 در ارتباط با سه سناريوي A1B، A2 و B1 استفاده شد مقادير دما و بارش براي سه دورهي 2030-2011، 2065-2046 و 2099-2080 شبيهسازي گرديد و تغييرات هر دوره با مقادير پايه (1990-1961) توسط آزمون همبستگي پيرسون مورد سنجش و ارزيابي قرار گرفت و همچنين از مقدار P براي بيان سطح معناداري اين تغييرات استفاده شد.
پارامترهاي مجموع مواد محلول، هدايتالکتريکي و سختي کل آب در رودخانههاي گرگانرود و قرهسو {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} روش تحقيق ارتباطسنجي بين متغيرها با استفاده از آزمونهاي آماري: در اين بخش ابتدا دادههاي روزانه و ماهانه دو مؤلفه دما (کمينه و بيشينه) و بارش براي طول دوره آماري 2008-1951 ايستگاه سينوپتيک گرگان از سازمان هواشناسي استخراج گرديد.
در نهايت پس از شبيهسازي مقادير بارش براي دهههاي آينده، به بررسي تأثيرات اين افزايش يا کاهش بارش، بر تغييرات کيفيت آبهاي سطحي پرداخته شده است.
(به تصوير صفحه مراجعه شود)شکل 2: مقايسه بين دادههاي تجربي و شبيه سازي شده مؤلفهي بارش، با سناريوهاي مختلف عليرغم اينکه تمام سناريوها، از سطح اطمينان قابل قبولي در شبيهسازي دادهها برخوردار ميباشند، اما اين سناريوي A2 است که با بيشترين ضريب همبستگي به ميزان 95/0 بالاترين سطح اطمينان را نشان ميدهد و سناريوي A1B با 93/0 و سناريويB1 با 89/0 بهترتيب در رتبههاي بعدي از لحاظ سطح اطمينان و معناداري قرار دارند.
گمانهزنيهايي از عملکرد تأثير تغيير اقليم بر کيفيت آبهاي سطحي در اين بخش رفتار و چگونگي تغييرات پارامترهاي کيفي و ترکيبات شيميايي موجود در آب، در طول زمان و در مواجهه با کاهش يا افزايش پيشبيني شده ميزان بارش، طي سه دوره زماني در آينده، مورد مطالعه قرار گرفته است.