چکیده:
مطالعه دین یا دینپژوهی بهعنوان یک رشته علمی دانشگاهی و تأثیرپذیری آن از محیط، از موضوعاتی است که توجه محققان را به خودجلب کرده است و موجب تحولات درونساختاری و مناسباتی میشود که از نظر جامعهشناسی معرفت، در شکلگیری معرفت ناشی از این رشته اثرگذار است. این مقاله تلاش کرده است با تکیه بر تحقیق کتابخانهای و بررسی اسناد موجود و مشاهده از دو منظر یافتههای نظری و تجربی به این موضوع در بستری تاریخی و با بررسی پیشینه مفهومی و نظری آن بپردازد و همچنین نسبتی از آنچه که ما میتوانیم با این امر داشته باشیم را توضیح دهد.
نتایج تحقیق نشان داد که دینپژوهی متأثر از بستر اجتماعی و فرهنگی است و بهطور خاص ثابت شد که دانشگاه ادیان که رشته دینپژوهی در آن جریان دارد، بر نوع دینپژوهی هم به لحاظ شکل و هم محتوا اثرگذار است. این امر ناشی از تأثیرپذیری خود دانشگاه ادیان از یک محیط بزرگتر به نام قم و ایران بوده و مجموعهای از مهمترین مسائل منبعث از اولویتهای محیطی، در چشماندازهای پژوهشی دانشگاهی در امر مطالعه دین، مطرح است.
Abstract:The study of religion or Religious Studies as an academic discipline and its impact on the environment is one of the topics of interest to scholars and has led to the intra-structural changes and relationships that sociological knowledge has shaped. The knowledge gained from this field is influential. This article has attempted to address this issue in historical context by examining existing documents and examining existing documents from both theoretical and empirical points of view, and examining its conceptual and theoretical background, as well as a part of what we have We can explain this with you.The results of the study showed that religion is influenced by the social and cultural context and in particular it has been shown that the University of Religions in which the field of religion studies is influencing both the form and content of religion. This is due to the influence of the University of Religions itself on a larger environment called Qom and Iran, and a series of important issues arising from environmental priorities are raised in academic research perspectives on the study of religion.
خلاصه ماشینی:
مبتني بر آنچه بيان شد بايد به ياد آورد که امروزه ، مطالعه آکادميک دين ، چيستي ، چگـونگي و نسبت اجتماعي آن به عنوان يک سؤال ، در برابر نظام هاي معرفتي و ساختارهاي اجتمـاعي مـدرن و سنتي مرتبط در جامعه ايران و از آن جمله در دانشگاه اديان مطرح مي باشد و به نظر مي رسـد بـراي ورود به اين عرصه بايد از نقطه اي آغاز کرد که طي آن دانشگاه بتواند به ايفاي نقـش ذاتـي خـود در امر مطالعه دين بپردازد.
چالش اين پژوهش ، پس از رصدي تاريخي و دستيابي به دانشـي از نسـبت هـا، چهـارچوب هـاي مفهومي و بصيرت هاي نظري امر مطالعه آکادميک دين و دين پژوهي به عنوان يک تجربه جهاني ، طـرح مطالعه اخير، چيستي ، چگونگي و نسبت اجتماعي آن به عنوان يک سؤال ، در برابر نظام هـاي معرفتـي و ساختارهاي اجتماعي مدرن و سنتي مرتبط در جامعه ايران و از آن جمله در دانشگاه اديان مي باشد.
of Oxford-University و برون ديني را باعنوان دوره هاي اول و دوم دين شناسي و يـا بـاعنوان دوره هـاي مطالعـات گذشـته و جديد دين معرفي ميکنند و معتقدند عواملي نظير گسترش فتوحـات اسـتعماري اروپـايي و لـزوم ايجاد مراکز دانشگاهي براي آشنايي با زبان محلي ، فرهنگ و اديان اقـوام و ملـل جديـد، منجـر بـه شکل گيري نوعي مطالعات دين پژوهي تطبيقي در نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادي شد و به اين ترتيب دانش دين پژوهي جديد شکل گرفت (عليزاده ، ١٣٨١، ص٧).
«آنچه که ما اکنون به عنوان دين پژوهـي دنبـال مـيکنـيم بـرخلاف سـابقه طولاني و تاريخي علاقه مندي به اديان ، ديسيپلين و رشته اي جديد است کـه از آن بـه Religious Studies ياد مي شود و داراي سابقه اي حدود ۴٠ تا ۵٠ ساله اسـت .