چکیده:
روح حاکم بر اسناد بالادستی نظام، تأکید بر شریعت اسلام و جهتدهی به سمت حکومت و جامعه اسلامی است. لیکن با وجود تأکید کلی اسناد بالادستی بر شریعتمداری، در عمل به سبب اینکه این معنا در طبقاتِ پسینی، جریان نیافته، اقسام رویاروییها و سرگشتگیها، سیاستگذاران فرهنگی را آزار میدهد.
ثمرۀ موضعگیری سیاستگذار، چیزی جز موقعیتسازهرمنوتیکی نیست و دریافتهای پسینیِ وی تحتِ تأثیر این گزینش است. شماری از موقعیتسازها کلیدی هستند و با هر گزینش، سلسلهای از موقعیتهای هرمنوتیکی ایجاد خواهد شد.
در این پژوهش با بهرهگیری از استراتژی تحلیل مضمون، موقعیتهای تقابلی در حیطه شریعتمداری، مبتنی بر شش منبع مختلف استحصال و نیز با استفاده از روش ISM، موقعیتسازهای کلیدی هرمنوتیکی حاوی: «تعبد و تعقل در فهم شریعت»، «رابطه همسازی اخلاق و فرهنگ یا رابطه آمرانه اخلاق و فرهنگ؟»، «فقه فردی و فقه حکومتی»، «هنر ارزشی و هنر عام»، «حدود و ثغور شادی حقیقی و لهو و لعب» و «تقابل در اجباری یا غیراجباری بودن حجاب» مشخص و تبیین شده است. در انتها اهمّ مسائل هرمنوتیکی در حیطه شریعتمداری بررسی شده است.
Soul governing the upstream documents of the system emphasizing the Islamic law and directing the government and Islamic society. But despite the general emphasis on upstream documents on religiosity, in practice, because of this concept, in the next layers is not current, types of confrontation and ambiguity, will hurt the cultural policymakers.Any situation of the politician, have a hermeneutical situation that creates for him and his later understandings affected by this choice. Such situations are hermeneutical situation creators that some of them are key and with any choice in these situations, a chain of hermeneutic situations will arise.In this research, by using the thematic analysis method, Conflict situations in the religiosity, based on six sources, includes upstream documentation, statement by Imam Khomeini and Supreme Leader of the Revolution, strategies and policies adopted by governments, comments by the authorities, Elite and educators, models and patterns of public and cultural policy, and also 21 dilemmas of the Council of Europe, Extracted and also by using the ISM method the key hermeneutical situation creators are identified and explained. In the end, the most important hermeneutical challenges in the religiosity based on hermeneutical situation creators relationships in the religiosity domain, has been analyzed.
خلاصه ماشینی:
در اين عرصـه کتـاب هـا و مقـالات عديـده اي يافـت مـي شـود کـه بـه آسيب شناسي و ارائه رويارويي ها از زواياي متفاوتي همانند موارد زير پرداخته اند: الف ) گستره شريعت : مـواردي همچـون مقالـه «رويکردهـاي گسـتره شـريعت » (خسـروپناه ، ١٣٨١)، مقاله «دين اقلـي و اکثـري » (سـروش ، عبـدالکريم ، ١٣٧٧)، کتـاب بسـط تجربـه نبـوي (سروش ، عبدالکريم ، ١٣٧٨)، کتاب رابطه منطقـي ديـن و علـوم کـاربردي (پيروزمنـد، ١٣٩٣) و مقاله «گستره شريعت » (عليدوست ، ١٣٨٣)؛ ب) عرفان و شريعت : مواردي همچون کتاب معنويت تشيع (بديعي ، ١٣٨۵)، مقالـه «عرفـان شريعت گرا و شريعت گريز» (حسيني ، ١٣٨٧) و مقاله «جايگاه شريعت در قلمرو عرفان » (يثربـي ، ١٣٨۴)؛ ج) فقه و شريعت : آثاري همچون مقاله «جايگاه فقه در انديشه ديني » (تقوي ، ١٣٧۴) و مقالـه «فقه و مقاصد شريعت » (عليدوست ، ١٣٨۴)؛ د) عقل و شريعت : آثاري همچون مقاله «شريعت عقل » (سيدعرب ، ١٣٧٧)، مقاله مسعود امامي (١٣٨۵)، با موضوع «جدال تعبد و تعقل در فهم شريعت » و فقه و عقل (عليدوست ، ١٣٨١)؛ ه) هنر و شر يعت : مواردي همچون مجموعه مقـالات فقـه هنـر (نـواب و همکـاران ، ١٣٩۵)، گفتگوي علمي «جايگاه هنر در گستره شريعت » (صادقي رشاد و ديگران ، ١٣٨١)، کتاب پژوهشـي در غنا (از نگاه قرآن و روايات تفسيري ) (يوسـفي مقـدم ، ١٣٩١)، مجموعـه مطالـب «موسـيقي در برزخ »، ماهنامه رسائل ؛ انديشه حوزه علميه عصر انقلاب (١٣٩۵) و کتاب فقـه قرائـت (فقـه ادا و فقه موسيقي ادا) (يوسفي مقدم ، ١٣٩۶)؛ و) شريعت و مصلحت : آثاري همچون کتاب مبـاني ، ضـوابط و جايگـاه مصـلحت در اسـلام (بوطي و رمضان ، ١٣٨۴)، مقاله «مصلحت و شريعت » (يوسفي نژاد، ١٣٨۶) و مقاله «شـريعت و مصلحت » (فاضل ميبدي ، ١٣٧۶)؛ ز) شريعت و حکومت : آثاري همچون کتـاب اقتصـادنا (الصـدر، ١۴١١ق )، مقالـه «سياسـت شرعيه يا تدابير حکومت اسلامي » (کمالي و همکاران ، ١٣٨١)، مقاله «گونه شناسي ارتبـاط ديـن و سياست در انديشه سياسي شيعه » (حقيقت ، ١٣٨٣)، مقاله «فقـه حکـومتي » (مهريـزي ، ١٣٨٩)، کتاب فقه الاداره ، ج١ و ٢، اثر سيدصمصام الدين قوامي (١٣٩۴)، مقاله «شريعت ، قانون ، جوانان » (فخار طوسي ، ١٣٨٠)، کتاب دين و دولت در انديشه اسلامي ، اثر محمد سروش (١٣٧٨) و کتاب دراسات في ولايه الفقيه و فقه الدوله الاسلاميه (منتظري ، ١۴٠٨ق )؛ ح) شريعت و حجاب : آثاري همچون مقاله «حجاب عقلاني و عقلانيـت حجـاب » (رهـدار، ١٣٨٨)، مقاله «کتابشناسي حجاب » (جعفريـان ، ١٣٨٠) و مقالـه «حجـاب ، شـريعت ، جامعـه » (گودرزي ، ١٣٨۶)؛ و) اخلاق و شريعت : آثاري همچون جلد دوم کتاب اخلاق در قرآن ، اثر محمدتقي مصباح يـزدي (١٣٩٧) و مقاله «رابطۀ فقه و اخلاق و طرح ديدگاه امام ر»، اثر جواد فخار طوسي (١٣٩۶).