چکیده:
تدوین راهبرد دفاعی مطلوب برای یک کشور در هر حوزهای مستلزم شناخت عوامل موثر ژئوپلیتیکی آن حوزه و توجه به تاثیر این عوامل در راهبرد دفاعی کشور و نهایتا تاثیر آن بر روابط با سایر کشورها در نظام بینالملل میباشد.
حوزهی دریای عمان و کشورهای پیرامونی آن مشتمل بر ایران، پاکستان، عمان و امارات متحده عربی که به عنوان بخشی از حوزهی ژئواستراتژیک اقیانوس هند محسوب میشود، یک محیط نسبتاً ناشناخته و مغفول در ابعاد مختلف از جمله عوامل ژئوپلیتیک طبیعی و انسانی مرتبط با مسائل دفاعی است. لذا در پژوهش حاضر تلاش گردیده است تا با بهرهگیری از روشتحقیق علمی توصیفی، تحلیلی و به صورت کاربردی پس از انجام مطالعات نظری و محیط شناسی کشورهای حوزه ی دریای عمان، عوامل ژئوپلیتیک طبیعی و انسانی موثر بر تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران شناسایی و در ادامه ضمن مشاوره با برخی از افراد خبره مرتبط با موضوع و اخذ نظر آنان، پرسشنامهای در قالب 25 سئوال بسته و یک سئوال باز تنظیم و طراحی گردید، سپس پرسشنامه تحقیق در بین افراد خبره و صاحب نظر جامعه نمونه آماری که 34 نفر برآورد گردیده بود به صورت تمام شمار توزیع و پس از جمع آوری و اخذ نظر آنان با استفاده از روشهای کمی آماری، اقدام به تجزیه و تحلیل داده ها و نهایتا نسبت به جمعبندی و ارزیابی سئوال تحقیق پرداخته شده است. در نتیجهگیری و در پاسخ به سئوال تحقیق، موثرترین عوامل ژئوپلیتیک طبیعی و انسانی کشورهای حوزه ی دریای عمان که در تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران تاثیر دارند، بر حسب اولویت میانگین و وزن آن ها در قالب 20 عامل موثر ژئوپلیتیک طبیعی و انسانی تعیین گردیده اند.
Optimal defense strategy for a country in any field requires Understanding the factors that geopolitical scope and the impact of these factors on the country's defense strategy and ultimately its impact on relations with other countries in the international system. Sea of Oman and the countries surrounding it, including Iran, Pakistan, Oman and the United Arab Emirates as part of the strategic Indian Ocean is, an environment that is relatively unknown and ignored in many aspects including geopolitical factors and natural human defense-related Is. Therefore, the present study has attempted to use the Rvshthqyq of descriptive, analytical and applied to the face after theoretical studies and ecology littoral states of the Arabian Sea, geopolitical issues, natural and man-effective strategy defense Islamic Republic of Iran identify and continue in consultation with some experts related to the subject and getting them a questionnaire including 25 closed questions and one open-ended questions set and was designed, then filled in the questionnaire between the expert and the expert community sample of 34 respondents had been for all the distribution and after obtaining the opinion of their collection and use A bit of statistical methods, to analyze data and finally to summarize and evaluate research question has been dealt with. In conclusion and in response to the research question, the most effective geopolitical issues, natural and man-countries of the Arabian Sea in the development of defense strategy Islamic Republic of Iran have an impact in terms of priorities average weight in the form of 20 factors geopolitics of natural and man-appointed have
خلاصه ماشینی:
لـذا در پـژوهش حاضـر تلاش گرديده است تا با بهره گيري از روش تحقيق علمي توصيفي، تحليلي و به صورت کاربردي پـس از انجـام مطالعات نظري و محيط شناسي کشورهاي حوزه ي درياي عمان ، عوامل ژئوپليتيک طبيعي و انسـاني مـوثر بـر تدوين راهبرد دفاعي جمهوري اسلامي ايران شناسايي و در ادامه ضمن مشاوره با برخي از افراد خبره مرتبط بـا موضوع و اخذ نظر آنان ، پرسشنامه اي در قالب ٢٥ سئوال بسته و يک سئوال باز تنظيم و طراحي گرديـد، سـپس پرسشنامه تحقيق در بين افراد خبره و صاحب نظر جامعه نمونه آماري که ٣٤ نفر برآورد گرديده بود به صـورت تمام شمار توزيع و پس از جمع آوري و اخذ نظر آنان با استفاده از روش هاي کمي آماري، اقـدام بـه تجزيـه و تحليل داده ها و نهايتا نسبت به جمع بندي و ارزيابي سئوال تحقيق پرداختـه شـده اسـت .
بنابراين در راستاي اهميت و ضرورت اين تحقيق مي توان چنين اشاره نمود که با دستيابي به اين مهم گام مؤثري در جهت کمک به تدوين راهبرد دفـاعي جمهـوري اسـلامي ايـران در حـوزه ي درياي عمان که در آينده توسط ساير محققين صورت خواهد گرفت ، برداشـته خواهـد شـد و از طرفي موجب برداشت صحيح از ارزيابي عوامل ژئوپليتيکي با کارکردهاي متفاوت و همچنين درک مناسـبي از تهديدات بالقوه و بالفعل دفاعي کشور و کسب آمادگي دفاعي مـؤثر نيروهـاي مسـلح بـا توجـه بـه حضور نيروهاي نظامي فرامنطقه اي در اين حوزه مي شود و عدم توجه به اين عوامـل در حـوزه ي درياي عمان ، کشور را در استفاده از نقاط قوت و فرصت ها نـاتوان و در مقابـل نقـاط ضـعف و تهديدات (بالقوه و بالفعل ) نيز آسيب پذير خواهد نمود.