چکیده:
پژوهش حاضر تحت عنوان مطالعه تطبیقی گنبد "نیایشگاه هندوها" با "خواجه خضر نبی" در بندرعباس به مطالعه
تطبیقی معماری گنبد در هر دو بنا میپردازد. لذا با مطالعه و تحقیق در هر دو بنا و مشاهده از نزدیک درمییابیم که از نظر
قدمت تاریخی حائز اهمیت و رتبه جهانی میباشند. در گذشتههای بسیار دور هندوها جهت تجارت و بازرگانی با ایران
مراودتهایی داشتند که در کنار این رفتوآمد و دادوستدها نیاز به برگزاری آئین مذهبی بود. لذا در سال ۱۳۱۰ مق در
زمان حکومت محمدحسن خان سعدالملک این بنا تاسیس شد و پیروان مکتب برهمنی که به خدای ویشنو اعتقاد داشتند
در آن به عبادت پرداختند. از همین رو در معماری خواجه خضر نبی نیز تفاوتها و تشابهاتی وجود داشت که در این
تحقیق به آن پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
گنبد زیارتگاه خواجه خضر نبی سبز رنگ و داندانه دار است ولی گنبد زیارتگاه معبد هندوها از لحاظ معماری به دلیل مقرنسهایی که در اطراف آن وجود دارد تفاوت عمدهای با سایر گنبدهای زیارتگاههای دیگر دارد.
در نهایت سئوالی که در سر را این تحقیق مطرح می شود چنین است که چه همگونی و ناهمگونی میان گنبد نیایشگاه هندوها با گنبد زیارتگاه خواجه خضر نبی وجود دارد که نگارنده را نسبت به تحقیق و تفحص آن ترغیب نموده است؟ 3- سئوالات تحقیق 3-1- سوال اصلی چه همگونی و ناهمگونی میان گنبد نیایشگاه هندوها با گنبد زیارتگاه خواجه خضر نبی وجود دارد؟ 3-2- سوالات فرعی - علت تفاوت مصالح به کار رفته در گنبد نیایشگاه هندوها و گنبد خواجه خضر نبی در بندرعباس چیست؟ - به چه دلیل در معماری این دو زیارتگاهها گنبد که شکل دایره ای دارد بر روی ساختمانی مربع یا مستطیل شکل استوار است؟ - چرا ساختار و ظاهر گنبد زیارتگاه معبد هندوها و گنبد زیارتگاه خواجه خضر نبی گرد هستند؟ 4- فرضیات - به نظر میآید که مصالح بهکار رفته در گنبد نیایشگاه هندوها و گنبد زیارتگاه خواجه خضر نبی متفاوت است.
- بررسی معماری دو زیارتگاه معبد هندوها و زیارتگاه خواجه خضر نبی به دلیل قرار گرفتن گنبد دایرهای شکل بر روی ساختمانی مربع یا مستطیل شکل.
چنین به نظر میرسد که نگارنده بر این باور بوده که از دیرباز به دلیل اعتقادات مردم در جنوب ایران به خضر نبی و الیاس زیارتگاههایی را برای عبادت و نذورات خود ساختند که یکی از آنها زیارتگاه خواجه خضر در شهر بندعباس است.