چکیده:
یکی از مسائلی که همواره اذهان ملل جهان را به خود مشغول داشته، تعلیم و تربیت و ضرورت وجودی آن است؛ بهگونهای که همۀ ملتها سعی دارند مطابق با امکانات و شرایط اجتماعی و فرهنگی خویش، نظام تربیتی کامل و بینقصی را بنا نهاده و نسلهای آینده را بر اساس آن به شکلی آرمانی تربیت کنند. ایرانیان نیز از این امر مستثنی نبوده و وجود کتب متعدد تعلیمی گواه این ادعاست. ما در این پژوهش از میان کتب متعدد تعلیمی، دو کتاب اخلاق ناصری و کلیلهودمنه بهرامشاهی را برگزیده و به روشی کتابخانهای و تحلیلیتوصیفی به بررسی وجوه تربیت اخلاقی مطرح در آنها پرداختهایم. نتایج بررسی نشان میدهد که از میان این دو صاحبنظر، خواجه طوس نگاهی گستردهتر و عمیقتر به اصول تربیتی داشته و با مطرح ساختن هر جنبه از اصول تربیتی به شرح مفصل و بسط آن پرداخته، درحالیکه نصرالله منشی چون اغلب در پی به نمایش گذاشتن مهارت خود در نویسندگی است و تعلیم و تربیت در درجه دوم اولویتهای او قرار دارد. ازاینرو در هر موردی اغلب به بیان کلی و ذکر حدیث و سخنی قصار اکتفا کرده و از تشریح بیشتر مسئله امتناع کرده است.
خلاصه ماشینی:
بررسي مقايسه اي آراء خواجه نصير و نصرالله منشي دربارة تربيت اخلاقي دکتر زينب رحمانيان - دکتر ندا نبيزاده اردبيلي چکيده يکي از مسائلي که همواره اذهان ملل جهـان را بـه خـود مشـغول داشـته ، تعلـيم و تربيـت و ضرورت وجودي آن است ؛ به گونه اي که همۀ ملت ها سعي دارند مطابق با امکانـات و شـرايط اجتماعي و فرهنگي خويش ، نظام تربيتي کامل و بينقصي را بنا نهاده و نسل هاي آينـده را بـر اساس آن به شکلي آرماني تربيت کنند.
نتايج بررسي نشان ميدهـد کـه از ميان اين دو صاحب نظر، خواجه طوس نگاهي گسترده تر و عميق تر به اصول تربيتـي داشـته و با مطرح ساختن هر جنبه از اصول تربيتي بـه شـرح مفصـل و بسـط آن پرداختـه ، درحاليکـه نصرالله منشي چون اغلب در پي به نمايش گذاشتن مهارت خود در نويسندگي است و تعلـيم و تربيت در درجه دوم اولويت هاي او قرار دارد.
يافته ها نشان ميدهد که در هر دو روايت قديم تر (کليله ودمنه و داسـتان هاي بيدپاي)، از الگوي عطف دو شخصيت اصلي داستان که به ترتيب اثرگذار اصلي و اثرپذير اصلي هستند، پيروي ميکنند؛ اما در روايت سوم (انوار سـهيلي)، همـان عنـوان اخلاقـي باب ، عنوان روايت نيز هست و اين الگو در تمام ابواب کتاب رعايت شده است و نشـان از نگاه اخلاقي کتاب و زمينه هاي فکري نويسنده کتاب انوار سهيلي بـه عنوان يـک معلـم اخلاق دارد.