چکیده:
اساسا سرمایه اجتماعی مجموعه ای از شبکه ها، هنجارها و شناخت ها(درک ها) است که همکاری درون گروه ها و بین گروه ها را در جهت کسب منافع متقابل تسهیل می کند. در سال های اخیر یکی از مفاهیمی که مورد توجه بسیاری از اقتصاددانان دنیا قرار گرفته است، واژه سرمایه اجتماعی میباشد. تا جایی که، بسیاری از اقتصاددانان بر این عقیدهاند که سرمایه اجتماعی حلقه مفقوده کشورهای عقب مانده برای رفع مشکلات اقتصادی و اجتماعیشان است. آنان عقیده دارند که افزایش روابط مبتنی بر اعتماد و مشارکتهای اجتماعی گروهی، سبب رشد و حتی توسعه کشورهای عقب مانده خواهد شد. این مقاله با استفاده از روش مرور مطالعات پیشین و بررسی شواهد مطالعه شده سایرین، به گونه ای تحلیلی به بیان نقش سرمایه اجتماعی در شکل گیری توسعه اجتماعی می پردازد. چارچوب کلی مقاله توصیفی است و روش اسنادی و مرور در تدوین آن بکار رفته است.در این مقاله تلاش شده است در گام نخست با بررسی تعاریف مختلف ارائه شده از مفاهیم سرمایه اجتماعی، توسعه ی اجتماعی وتحلیل این تعاریف، ضمن شناسایی ابعاد مختلف این مفاهیم، تعریفی جامع از آن ها ارائه شود و در گام بعد تلاش شد با شناسایی و بررسی شاخص های متعددی که برای سنجش این مفاهیم از سوی سازمان های مختلف ارائه شده است،جامع ترین شاخص موجود در زمینه ی سرمایه اجتماعی و توسعه ی اجتماعی شناسایی گردد.نتایج تحقیق بیانگر آن است که بین فاکتورهای سرمایه اجتماعی و آماده سازی بستر توسعه اجتماعی در هر جامعه ای ارتباطی تنگاتنگ وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
واژههاي كليدي: توسعه، توسعه اجتماعی، سرمایه اجتماعی، شبکه اعتماد مقدمه سرمايه اجتماعي بر خلاف ساير سرمايه ها به صورت فيزيكي وجود ندارد بلكه حامل تعاملات و هنجارهاي گروهي و اجتماعي بوده و از طرف ديگر افزايش آن مي تواند موجب پايين آمدن سطح هزينه هاي مديريتي جامعه و نيز هزينه هاي عملياتي و معاملاتي واحدهاي اقتصادي شود.
بنابراین سئوال اصلی این تحقیق عبارتست از :آیا تقویت سرمایه اجتماعی می تواند سبب حرکت جامعه به سوی لایه های توسعه اجتماعی شود ؟ مفهوم سرمايه اجتماعی در يک نظام اجتماعي، تقابل ميان کنشگران، پايه و اساس نظام به شمار ميرود.
از طرف ديگر، در مورد روابط متقابل سرمايههاي اجتماعي و انساني نيز به اين نتيجه دست يافته است که بين شاخص اعتماد و متوسط سالهاي تحصيل، همچنين شاخص اعتماد و سطح درآمد سرانه ارتباط مثبت و معناداري وجود دارد.
در اين مدلها، تاثيرگذاري سرمايه اجتماعي بر رشد اقتصادي به واسطه اين مفاهيم دستهبندي و بيان شده است: 1) تاثير بر انباشت سرمايه انساني و رشد، 2) تاثير بر توسعه مالي از طريق اثرات آن بر اعتماد جمعي و هنجارهاي اجتماعي، 3) تسهيل شبکهسازي بين بنگاهها و خلق و ايجاد نوآوري و تکنولوژي.
S. (1990); Foundation of Social Capital, Cambridge, MA: Harvard University Press.
(1997); 'Social capital and the modern capitalist economy: Creating a high trust workplace.
سرمايه اجتماعي و خوشه هاي صنعتی و علم و فناوري، مجموعه مقالات همایش ملی سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی ،سمنان ،اسفندماه 1388.