چکیده:
بر خلاف مکتب فرانسوی ادبیات تطبیقی که مطابق آن، صرفا می توان به مقایسه دو متن نوشتاری با لحاظ شرایطی پرداخت، در رهیافت آمریکایی، تطبیق متون ادبی با هنرهای مختلف از جمله سینما امکان پذیر است که منجر به درک بهتری از ادبیات می شود. از آن جا که رمان و فیلم مشترکات زیادی دارند، از بسیاری جهات به یکدیگر شبیه هستند و دو ژانر قیاس پذیر محسوب می شوند. این مشترکات، زمینه مناسبی برای بحث درباره فیلم سینمایی از منظر نظریه و نقد ادبی جدید فراهم می کند و امکان می دهد مفاهیم و اصطلاحاتی را که به طور معمول ابزاری برای بحث درباره رمان می دانیم، برای کاوشی نقادانه درباره ساختار و صناعات و مضامین فیلم به کار ببریم. از سویی دیگر، در سال های اخیر اصطلاح «پسامدرنیسم» در بحث های نقادانه درباره رمان در کشور ما رواج یافته و بسیاری از داستان نویسان جدید نیز شیفتگی وافری به داستان نویسی به سبک پسامدرن از خود نشان می دهند؛ لذا در این پژوهش، ابتدا با بررسی نظرات برخی از مهم ترین اندیشمندان ادبیات پسامدرن، نوزده تکنیک مورد استفاده در رمان های پسامدرن استخراج شده و با روش تحلیل کیفی به کارگیری آن ها در فیلم «ستاره است»، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بررسی، گویای قرابت ادبیات و سینما (به عنوان یک متن تصویری) و قابلیت مقایسه این دو متن نوشتاری و تصویری است؛ چنان که بسیاری از تکنیک هایی که در نگارش رمان های پسامدرن به کار گرفته می شوند، با بسامد بالایی در فیلم مورد بررسی نیز استفاده شده است.
Contrary to the French school of comparative literature that assumes only texts having certain conditions can be compared, in the American approach it is possible to compare literary texts with other forms of art such as cinema so this possibility can contribute to a better understanding of literature. Since novels and films have a lot of shared characteristics, they are similar in many aspects and are in fact regarded as two comparable genres. This commonality can pave the ground for reviewing films from the perspective of modern theories on literary criticism so that concepts and jargons commonly used as a means to discuss novels, can also be applied for the critical analysis of films’ structures and themes. On the other hand, we witness a tendency to “postmodernism” in the current critical discussions about novels in our country such that many novelists today show great interest to postmodernist style in writing. Reviewing some of the most important theories on postmodern literature, this study aims to extract 19 techniques used in postmodern novels and then to explore their application in the film “Being a Star” through qualitative analysis. The results of the study showed commonality between literature and cinema (as a visual text) as many techniques used in postmodern novels are also applied in the above film with high frequency.
خلاصه ماشینی:
از سويي ديگر، در سال هاي اخيـر اصـطلاح «پسامدرنيسم » در بحث هاي نقادانه دربارة رمان در کشور ما رواج يافتـه و بسـياري از داستان نويسان جديد نيز شيفتگي وافري به داستان نويسي بـه سـبک پسـامدرن از خود نشان ميدهند؛ لذا در اين پژوهش ، ابتدا با بررسي نظرات برخي از مهـم تـرين انديشمندان ادبيات پسامدرن ، نوزده تکنيک مورد استفاده در رمان هـاي پسـامدرن استخراج شده و با روش تحليل کيفي به کارگيري آن ها در فـيلم «سـتاره اسـت »، مورد بررسي قرار گرفته است .
از طرفـي، پـرداختن بـه مباحـث جديـد ادبـي هماننـد پسامدرنيسم و بررسي به کارگيري مباني و تکنيک هاي رمان هاي پسامدرن در سـينما کـه در اصل متن تصويري است ، منجر به نشان دادن قرابت ادبيات و سينما و دريـافتن ايـن حقيقـت ميشود که اين مؤلفه ها در فيلم مورد بررسي با چه بسامد و کيفيت به کارگرفته شـده اسـت .
براي انجام اين پژوهش ، ابتدا اطلاعات و مباني نظري، شامل تکنيک هـاي رمـان هـاي پسامدرن با مطالعۀ منابع مختلف ، جمع آوري و فـيش بـرداري گرديـده و از ميـان فـيلم هـاي سينماي ايران که در سبک پسامدرنيستي ساخته شده اند، فيلم «ستاره اسـت » انتخـاب و پـس از بررسي، عمده ترين تکنيک هـاي بـه کـار رفتـه در آن هـا اسـتخراج ، دسـته بنـدي و تحليـل شده است .