چکیده:
یکی از موانع نکاح از منظر فقه اسلامی، بر اساس قاعده نفی سبیل نکاح فرد مسلمان با غیر مسلمان است. این مقاله شامل سه پرسش میباشد که بر آنایم تا به این سؤالات پاسخ دهیم. سؤال نخست: اقوال فقهای امامیه در خصوص نکاح با کفار چیست؟ دوم: ادله حرمت نکاح با کفار از منظر فقه امامیه و قاعده نفی سبیل چگونه ارزیابی میشود؟ سوم: در تعارض قاعده فقهی نفی سبیل با سایر قواعد چگونه عمل میشود؟ در پاسخ پرسش اول این فرضیه متصور است که اقوال فقها در این خصوص مختلف و مهمترین قول ممنوعیت نکاح دائمی با کفار ذمی و جواز نکاح موقت با آنان میباشد. در ادامه به نظر میرسد مهمترین ادله حرمت نکاح با کفار عبارتاند از تسلط کفار بر اموال مسلمین، سست شدن روحیه جهاد، دشواری در تربیت فرزندان و اختلافات خانوادگی زوجین، به خطر افتادن وحدت در جامعه، جلوگیری از جاسوسی و نفوذ دشمن است. در تعارض قاعده نفی سبیل با سایر قواعد، حاکمیت با قاعده نفی سبیل است. در این مقاله بر آنایم که اقوال مختلف فقها در این زمینه بررسی و با توجه به آیات، روایات و عقل به ادله ممنوعیت نکاح با کفار پرداخته و در پایان به چگونگی حاکمیت این قاعده بر سایر قواعد میپردازد.
خلاصه ماشینی:
سؤال نخست : اقوال فقهاي اماميه در خصوص نکاح بـا کفـار چيسـت ؟ دوم : ادله حرمت نکاح با کفار از منظر فقه اماميه و قاعده نفي سبيل چگونه ارزيابي ميشود؟ سوم : در تعارض قاعده فقهي نفي سبيل با ساير قواعد چگونه عمل مـيشـود؟ در پاسـخ پرسش اول اين فرضيه متصور است که اقوال فقها در اين خصوص مختلف و مهـم تـرين قول ممنوعيت نکاح دائمي با کفار ذمي و جواز نکاح موقت با آنان ميباشد.
تعداد ديگـري از فقها همچون ابن ابي عقيل (حلي، ١٤١٣: ٩١) و علي بن بابويه پدر شيخ صدوق و خود ايشان ازدواج با اهل کتاب را به طور مطلق جايز ميدانند: ازدواج با زن يهودي و مسيحي اشکالي ندارد و اگر با آن ها ازدواج کردي، آن ها را از خوردن شراب و گوشت خـوک منـع ١٩٨/فصلنامه مطالعات قرآني، سال يازدهم ، شماره ٤٢، تابستان ١٣٩٩ کن ، و بدان که به خاطر اين ازدواج ، منفعتـي در ديـن تـو ايجـاد شـده اسـت .
مهم ترين مستند فقهي اقوال فقهاي اماميه در اين زمينه ، آيات قرآن و احاديث شريف ائمه معصومين عليهم السلام ميباشد چراکه خداوند ميفرمايد: ﴿ولاتنکحواالمشرکين حتييؤمنواولعبد مؤمن خيرمن مشرک﴾(بقره / ٢٢١) «به کافران مشرک تا ايمان نياورده اند زن مؤمن ندهيد و برده مؤمن بهتر از مشرک است » بنابراين با توجه به اقوال صريح فقها اين حکم کلي قابل استنباط است که منع نکـاح زن مسلمان با مرد غير مسلمان مورد اتفاق کليه فرق اسلامي اعم از شيعه و سني اسـت و مبناي آن علاوه بر اجماع ، بعضي آيات قرآني و نيز دليل عقلـي اسـت .
Beirut: Dar alHaq. Saduq, Ali ibn Muhammad Babuiyyah (Batta).