چکیده:
در هر پیامی که از گوینده به سوی شنونده ارسال میشود،برای اینکه تأثیرگذار باشد،باید سازوکاری به کار گرفته شود که از جمله آن تصویر هنری است.در این مقاله به شیوهها و کارکردهای تصویر هنری در کلام پیامبر صلی الله علیه و اله پرداخته میشود تا چگونگی آن را در راستای رسالت حضرت صلی الله علیه و اله دریابیم.
خلاصه ماشینی:
"همان گونه که در قرآن از کارکردهای مختلف زبان و صور خیال استفاده شده است، در زبان حضرت صلی الله علیه و اله نیز ناظر این شیوهها هستیم.
اساسا با توجه به اینکه در قرآن آمده است:«و ما أرسلنا من رسول إلا بلسان قومه لیبین لهم»(ابراهیم،14)، پیامبر صلی الله علیه و اله هم با استفاده از سازوکارهای زبان عربی و صور خیال و تصویرگری در این زبان به هدایت قوم خود پرداخته است.
ابن مسعود میگوید: حضرت محمد صلی الله علیه و اله با دستشان خطی کشیدند و سپس فرمودند:«هذا السبل منها سبیل علیه الشیطان یدعوا الیه»،برخی از این راهها راه شیطان است که به آن فرا میخواند.
حضرت صلی الله علیه و اله در گزینش واژگان آهنگین توانمند بودند،به گونهای که برای هر واژه دو امر را در نظر داشتهاند: الف-ارتباط عاطفی بین لفظ و معنا؛ ب-انسجام در آهنگ حروف(الصباغ،1983،535).
سجع و جناس و تصحیف در کلام ام سلمه میگوید هرگاه پیامبر صلی الله علیه و اله از خانه خارج میشد،میفرمود: «بسم الله توکلت علی الله اللهم أعوذ بک أن أضل أو أضل،أزل أو أزل،أظلم أو أظلم،أجهل أو یجهل علی»(الصباغ،1983،548)،به نام خدا،توکل بر خدا،بارالها به تو پناه میبرم از اینکه گمراه یا خوار بشوم، بلغزم یا ذلیل بشوم،ظلم کنم یا مورد ظلم واقع شوم،جهالت بورزم یا دربارهی من به جهالت حکم کنند.
حضرت صلی الله علیه و اله در انتقال پیام و دعوت اخلاقی از گونههای زیر استفاده کرده است: 1)آغاز حدیث با لفظی دال بر تعجب.
اگر به معنای باغی در مکان عالی باشد،باز هم دو قول قبلی است؛چون منبر حضرت صلی الله علیه و اله بر راه رسیدن به باغ بهشت است."