چکیده:
حیوانات، همواره در زندگی انسان، نقش و جایگاه ویژهای داشتهاند به طوری که گاهی اوقات به عنوان موجودی مقدس و اساطیری، مورد ستایش و توجه ویژه قرار گرفتهاند. گاو، یکی از حیواناتی است که از آغاز شکلگیری تمدن، در جای جای جهان، مورد توجه بشر قرار گرفته و در ایران باستان نیز یکی از نمودهای خاص حضور ایزدان بوده و سیمای اساطیری ویژهای داشته است. شاهنامه به عنوان نامهی نسلهای ایرانی و سرو سایه فکن فرهنگ و ادبِ کهن بوم و بر ایران، توجه ویژهای به اساطیر و باورهای ایرانی داشته است. در این جستار، سیمای تمثیلی و اساطیری گاو، در شاهنامه مورد بررسی قرار گرفته است که میتوان در نتیجه، عنوان کرد که فردوسی در راستای پردازش حماسه ها و داستان های شاهنامه، از نقش اساطیری این حیوان، با چهره ای تمثیلی بهره برده و در واقع اسطوره را با تمثیل درآمیخته است.
Animals have always played important roles in the lives of men, to the extent that, they have sometimes received considerable attentions, and have been considered sacred and mythological creature. Cow has been considered as one of the most useful animals that from beginnings of civilization, throughout the world, has been important to men, and has been included in the ancient deities. <em>Shahnameh</em> has been the manifestation of Iranian generations, culture, and literature, paying special attention to myths and beliefs in Iran. In this article, an attempt is made to study allegorical and mythological aspects of cow, as depicted in <em>Shahnameh</em>. In processing the epics and stories of <em>Shahnameh, </em>Ferdowsi has used the myths of this animal by pointing at the allegoricalfeatures attributed to this animal
خلاصه ماشینی:
گوشورون * (بررسي سيماي تمثيلي و اساطيري گاو در شاهنامه ي فردوسي ) 1 سيد احمد حسيني کازروني استاد گروه زبان و ادبيات فارسي ، دانشگاه آزاد اسلامي ، واحد بوشهر - ايران 2 نعيمه متوسلي مدرس گروه زبان و ادبيات فارسي ، دانشگاه آزاد اسلامي ، واحد دشتستان - ايران 3 مرضيه ندافي مدرس مرکز آموزش عالي ، واحد استهبان - ايران چکيده حيوانات ، همواره در زندگي انسان ، نقش و جايگاه ويژه اي داشته اند به طوري که گاهي اوقات به عنوان موجودي مقدس و اساطيري ، مورد ستايش و توجه ويژه قرار گرفته اند.
گاو، يکي از حيواناتي است که از آغاز شکل گيري تمدن ، در جاي جاي جهان ، مورد توجه بشر قرار گرفته و در ايران باستان نيز يکي از نمودهاي خاص حضور ايزدان بوده و سيماي اساطيري ويژه اي داشته است .
در اين جستار، سيماي تمثيلي و اساطيري گاو، در شاهنامه مورد بررسي قرار گرفته است که مي توان در نتيجه ، عنوان کرد که فردوسي در راستاي پردازش حماسه ها و داستان هاي شاهنامه ، از نقش اساطيري اين حيوان ، با چهره اي تمثيلي بهره برده و در واقع اسطوره را با تمثيل درآميخته است .
در شاهنامه ، براي اولين بار، در داستان فريدون ، با گرزه ي گاوسر روبرو مي شويم که خود، نشانه اي از تقدس گاو، به عنوان يک توتم است و فريدون ، به جهت احترامي که براي گاو برمايه قائل است ، مي کوشد تا از اين طريق ، وابستگي خود را به آن نشان دهد؛ زيرا «اعضاي کلان (قبيله ) با کاربرد مظاهر توتم و اشياء مقدس و نيز تقليد از آن بر آنند تا با توتم خود يکي شوند.