چکیده:
مسائل انسانشناختی، اخلاقی و حقوقی اسلام درباره زنان، همواره مورد بحث، ارزیابی، تبیین و تنقیح بوده است. یکی از مسائلی که امروزه و بیشتر متاثر از تحولات فرهنگی و سیاسی و نظریات محققان غربی مطرح میشود، مساله نیازهای جنسی زنان وشیوههای پاسخدهی به آن است. از منظر اسلام، زنان نمیتوانند نیازهای جنسی خود را جز از طریق یک همسر مشروع برآورده سازند و هر راه دیگری جز این، گناه و جرم تلقی میشود. در عین حال به مردان اجازه داده میشود، تا چهار همسر عقدی و همسران موقت متعدد اختیار و نیازهای جنسی خود را تامین کنند.
امروزه این مساله به صورت جدی مطرح است که قوانین اسلام در موضوع رفتارهای جنسی زن و مرد، عادلانه رفتار نکرده، و زنان را از روشهایی که مردان برای تامین نیاز جنسی، مجاز به بهره جستن از آناند، محروم کرده و کرامت آنان را در نظر نگرفته است. در مقاله حاضر، ضمن تبیین معیارهای کرامت انسانی از نظر اسلام و بررسی اجمالی حقوق خانوادگی زنان، به ویژه حقوق جنسی، به پارهای از حکمتهای جواز چندهمسری برای مردان و ممنوعیت آن برای زنان، با استفاده از منابع اسلامی و تحقیقات روانشناختی و اجتماعی خواهیم پرداخت.
خلاصه ماشینی:
امروزه این مسأله به صورت جدی مطرح است که قوانین اسلام در موضوع رفتارهای جنسی زن و مرد، عادلانه رفتار نکرده، و زنان را از روشهایی که مردان برای تأمین نیاز جنسی، مجاز به بهره جستن از آناند، محروم کرده و کرامت آنان را در نظر نگرفته است.
اسلام به آرمانها نظر دارد و از لحاظ نظری و علمی آرمانگرا است (کهف: 110)، اما هرگز از واقعیتها چشم نمیپوشد و از آن غافل نمیماند (طلاق: 7) بر این اساس، آموزههای معرفتی و ارزشی و نیز احکام و قوانین فقهی و حقوقی آن متناسب و هماهنگ با فطرت و سرشت زن و مرد است؛ تا جایی که یکی از ملاکهای مشروعیت احکام و آموزههای فقهی و اخلاقی و غیر آن، هماهنگی با عقل و فطرت انسانی و در تعارض نبودن با طبیعت اوست (رک: سبحانی، 1380، ص10) همچنان که بر اساس ضوابط فقهی اسلامی، احکام شرعی نه تنها در مرحله تشریع، متناسب با واقعیتهای وجودی انسانها تعیین شدهاند (بقره: 286)، بلکه هر حکمی که در مرحله اجرا، به زیان مکلف یا دیگری باشد یا او را در سختی و تنگنا قرار دهد، از درجه اعتبار ساقط میشود (رک: حج، 78 و انصاری، 1370، ج2، ص163).
اسلام در مسئلة نیازهای جنسی نیز یکسونگری نکرده و نیازهای مردان را بر نیازهای زنان ترجیح نداده است؛ بلکه به نیازها، امیال و خواستههای مشروع و طبیعی هر دو جنس توجه کرده و قوانین حقوقی و اخلاقی خود را بر اساس عدالت سامان داده است.