چکیده:
هدف از این پژوهش، کشف مولفههای رفتاری سبک فرزندپروری اسلامی است. بدین منظور به روش توصیفی- تحلیلی به منابع دست اول با کمک نرمافزارهای معتبر به منابع اسلامی مراجعه شد و برخی از آموزههای اسلام در موضوع پژوهش تحلیل گردید. بررسی اجمالی منابع اسلامی نشان داد، برخی از فاکتورهای رفتاری در سبک فرزندپروری اسلامی، عبارت است از توقعات منطقی (تطابق توقعات با دنیای درونی کودک)، پاسخدهی به نیازهای کودک، روش الگویی، تغافل. سپس ده نفر از شرکتکنندگان در طرح آموزش خانوادة مساجد سطح کشور بهصورت نمونة در دسترس، در مصاحبة باز، سازماننایافته شرکت کردند که این مصاحبهها نشان داد، مولفههای رفتاری والدین عبارت است از: عدم توجه به ویژگیهای روانشناختی کودک، عدم اختصاص وقت به کودک، بیرغبتی به والدگری، عدم استفاده از تغافل، شیوة پاسخدهی به نیازهای کودک.
خلاصه ماشینی:
بررسی اجمالی منابع اسلامی نشان داد، برخی از فاکتورهای رفتاری در سبک فرزندپروری اسلامی، عبارت است از توقعات منطقی (تطابق توقعات با دنیای درونی کودک)، پاسخدهی به نیازهای کودک، روش الگویی، تغافل.
سپس ده نفر از شرکتکنندگان در طرح آموزش خانوادة مساجد سطح کشور بهصورت نمونة در دسترس، در مصاحبة باز، سازماننایافته شرکت کردند که این مصاحبهها نشان داد، مؤلفههای رفتاری والدین عبارت است از: عدم توجه به ویژگیهای روانشناختی کودک، عدم اختصاص وقت به کودک، بیرغبتی به والدگری، عدم استفاده از تغافل، شیوة پاسخدهی به نیازهای کودک.
با توجه به اینکه بررسی تمام این سه از دیدگاه منابع اسلامی از حوصلة این مقاله خارج است، در این مجال کوتاه تنها به بررسی برخی از مؤلفههای رفتاری سبک فرزندپروری اسلامی میپردازیم و بررسی دو بعد دیگر را به فرصتی دیگر موکول میکنیم: توقعات منطقی (تطابق توقعات با دنیای درونی کودک) یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر رشد مطلوب کودک، کیفیت توقعاتی است که والدین از کودک خود دارند.
برای نمونه، ممکن است مادری قشرق به راه انداختن کودک چندسالهاش را ناشی از خردسالی و مقتضای سن او بداند؛ در این حالت که مادر دنیای درونی کودک خود را درک میکند، دربارة رفتار کودک واکنشی درست نشان میدهد و به احتمال زیاد، با کودک خود همدردی میکند و میکوشد او را آرام کند؛ اما اگر مادر بدون در نظر گرفتن دنیای درونی کودک و ویژگیهای روانشناختی او، گمان کند قشقرق کودک به دلیل خودمحوری یا کمعقلی اوست، احتمالا به رفتارهایش واکنش منفی نشان میدهد و تمام تلاش خود را به کار میگیرد که او آرام کند.