چکیده:
تراوشهایی که از فکر بشر در طی زمان از دیر باز برای ارتقا و اعتلای ساختار اخلاقی و اجتماعی به وجود میآید فرهنگ است. هر فردی نشان دهنده جزیی از جامعه است که با پیروی از کردارهای خاصی که منجر به نظم میشود، ارزشها، اعتقادها و باورهای یک جامعه را تامین میکند. رفتارها و کردارهای فردی که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و به تدریج مطابق ارزشهای معیار، جامعه آن را صیقل داده و به صورت فرهنگ حاکم میشود. در خالل پارهای از این ارزشها زن و مقام وی و نگرش نیاکان ما جزء در تاریخ فرهنگ این مرز و بوم از حرمت و اعتبار والایی برخوردار بودهاند. مراتبی هستند در خور توجه جهت بررسی و آگاهیهای فرهنگی و اینکه زنان این ارزشمندی و اعتبار را میتوان در متنها و داستانهای کهن مشاهده نمود که در بر دارنده نگرش و فرهنگی گذشتگان در این امر میباشد. زن به معنی: زایش است که به صورت واژههای چون کهن متون درvadhu، nāiṝi، nārig، vantav، wad، wa/∂δ، zan پهلوی، اوستایی، سغدی، سنسکریت به کار رفته است. به زن القابی چون در زبان فارسی میانه که واژه به معنی» بانو «است داده شده است. در زبان سغدی به معنی» بانو، خانم، همسر، ملکه و شهبانو «است. در این مقاله نگارنده از آغاز آفرینش انسان مطالبی را ارایه میکند و زن را که نمونهای از خلقت هستی است به عنوان جزیی از فرهنگ با همه نمادینههای نیکی و بدی در ادوار کهن مورد بررسی قرار میدهد.
خلاصه ماشینی:
در خلال پاره اي از اين ارزش ها زن و مقام وي و نگرش نياکان ما جزء مراتبي هستند در خور توّجه جهت بررسي و آگاهي هاي فرهنگي و اينکه زنان در تاريخ فرهنگ اين مرز و بوم از حرمت و اعتبار والايي برخوردار بوده اند.
در اين مقاله نگارنده از آغاز آفرينش انسان مطالبي را ارائه مي کند و زن را که نمونه اي از خلقت هستي است به عنوان جزيي از فرهنگ با همۀ نمادينه هاي نيکي و بدي در ادوار کهن مورد بررسي قرار مي دهد.
زنان ايران زمين علاوه بر نقش برجسته فرهنگي ، علمي در امور اجتماعي بسيار بوده است .
اگر چه فرهنگ و ادبيات ايران سرشار از داستان هايي اساطيري و حماسي و قومي است اما در هيچ يک از منظومه هاي حماسي زني دلاور و پهلوان ، قهرمان نخست و اصلي داستان نيست ، در باب عشق و پهلواني و فداکاري پانته آ همسر آبراداتاس که پس از مرگ همسرش خودکشي مي کند و به دستور کوروش مقبرة وسيعي براي آنها مي سازند.
نگاهي به آيين هاي ازدواج در فرهنگ ايران زمين ، عاشق شدن خاص مردان است و جامعه از زن انتظار پنهان کردن اين غريزه را دارد 1.