چکیده:
هدف پژوهش حاضر، بررسی نگارههایی از شاهنامه تهماسبی است که به شیوه زندگی زنان و موسیقی در این دوره میپردازد. این پژوهش، بنیادی و روش، توصیفی–تاریخی بوده و با استفاده از تحلیل اجتماعی به مطالعه نگارههایی از عصر صفوی و نقش و جایگاه زن و موسیقی در این دوره پرداخته است. جمعآوری اطلاعات به روش کتابخانهای است. تجزیه و تحلیل سه نگاره از شاهنامه تهماسبی نشان از مهارت نوازندگی زنان هنرمند در عصر صفوی به ویژه شاه تهماسب دارد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که با توجه به اهمیت شاهنامه شاه تهماسبی، توبه شاه تهماسب تاثیرفراوانی بر اوضاع سیاسی اجتماعی و فرهنگی ایران گذاشت و محدودیتهای زنان نسبت به دورههای قبل بیشتر شد؛ از این رو؛ موسیقی تحریم گردید و موسیقیدانان سختیهای فراوانی را تحمل کردند. با توجه به توبه شاه تهماسب که مانع از فعالیت موسیقیدانان و بالطبع فعالیت بانوان میگشت؛ با این حال نگارههایی با نقش زنان درحال چنگنوازی و دفنوازی اجرا شده است.
This study aimed to investigate the Persian paintings of Tahmasbi’s Shah-nameh and women's lifestyle and music in that era. This is a fundamental research with a descriptive-historical method and social analysis has been applied for studying the Persian paintings and the role and status of women and music in the Safavid era. The data were collected in library. Analysis of three Persian paintings of Tahmasbi’s Shah-nameh showed the proficiency and talent of the women artists in Safavid era in general and in Shah Tahmasb’s era in particular. The results showed that, given the importance of Shah Tahmasbi’s Shah-nameh, Shah Tahmasb’s penance had not only a great impact on Iran’s political, social, and cultural conditions but also made women more restricted than the previous eras. Accordingly, the music was boycotted and musicians endured many hardships. Although, repentance of Shah Tahmasb suppressed the activity of musicians and naturally, the activity of women, there are some Persian paintings containing women playing harp and tambourine.