چکیده:
آرزوها، یکی از مفاهیم مهم اجتماعی هستند که پیامدهای اجتماعی متعددی در پی دارند، اما در بیشتر پژوهشهای جامعهشناسی مغفول ماندهاند و روانشناسان آن را علیرغم دلالتهای اجتماعی فراوان به ویژگیهای روانی تقلیل میدهند. در این مسیر، ضمن برشمردن دلایل اهمیت این مفهوم اجتماعی و نقش آن در شکلگیری جهتگیریهای اجتماعی کلی جامعه، پژوهشی گسترده با هدف شناسایی و ارزیابی آرزوها طراحی شد. برای این منظور ابتدا پژوهشی اکتشافی و مصاحبهمحور بر روی جوانان انجام گرفت و آرزوهای آنان در قالب 18 دسته مشخص گردید. سپس با انجام پیمایشی با نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای بر روی 2712 نفر از جوانان یزدی، میزان اهمیت هر دسته از آرزوها و اثرات متغیرهای ساختاری- جمعیتی شامل جنسیت، سن و رشته تحصیلی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که آرزوهای خانوادهمحور مهمترین و آرزوهای سیاسی کماهمیتترین دسته از آرزوهای جوانان بودهاند. همچنین، اهمیت آرزوها برای دختران بیشتر از پسران بوده و عموماً با افزایش سن از میزان اهمیت آرزوها کاسته شده است. علاوه بر این، رشتههای تحصیلی جوانان نیز با برخی از دستههای آرزو رابطه معناداری داشته است. در نهایت، ضمن بحث در مورد آرزوهای مهم شناساییشده، زمینههای نیازمند به برنامهریزی و سیاستگذاری معرفی گردیده است.
Although wishes have been considered as one of the most indispensable concepts with many social consequences, but little attention has been given by sociologists to them. Furthermore, psychologists also have reduced this concept to the just some psychological features. In this study, with highlighting some special characteristics of wishes, we attempted to shed a light on their roles and influences on the social orientation of society. To do so, an extensive research has been done in order to identify and assess the Youth social wishes. In this vein, a first exploratory and interview-based study resulted in 18 identified categories of wishes. Then, we assessed the importance level of wishes and the impacts of structural-demographic variables (including gender, age and field of study) on them through a multi-stage cluster sampling survey among 2712 adolescents in Yazd city. According to the results, family-based and political wishes have been chosen as the most and the least important categories of wishes respectively. Furthermore, results showed that the importance of wishes for girls has been more than boys and in general, the importance of wishes decreased as they grew up. In addition, there has been significant relation between their field of study and some category of wishes. Finally, with discussing on the probable social consequent of wishes, the fields requiring planning and policy were introduced.
خلاصه ماشینی:
به بیان دیگر، با اینکه مفهوم آرزو نه قابل تقلیل به هدف است و نه نیاز و نگرش و حتی یک خواسته ساده، در مطالعات علوم اجتماعی کمتر مورد توجه قرار گرفته King & Broyles Akhtar Brenner King سنجش آرزوها به عنوان شاخصي از موارد مطلوب و تقاضاهاي پایدار جوانان ميتواند به عنوان يكي از راههاي آينده پژوهي قلمداد شود.
درواقع، با توجه به ماهيت ايدهآلگرايانه آرزوها به نظر ميرسد با افزايش سن افراد و با قرار گرفتن جوانان در بستر واقعيتهاي اجتماعي از اهميت آرزوها Tepperman et al Hart - Ray Clausen Whitbeck Easterlin Lesthaeghe Surkyn Crimmins Saito كاسته شود.
بهعبارتدیگر، آیا دختران و پسران بهصورت معناداری اهمیت متفاوتي براي آرزوهایشان قائل اند؟ جهت پاسخ به این سؤال، از آزمون تفاوت میانگین استفاده گرديد که نتایج این مطالعه نشان داد كه تفاوت معناداري ميان اهميت آرزوها برحسب جنسيت جوانان برقرار است و بهاینترتیب فرضيه تحقيق تائید شد.
جدول 4: آزمون تفاوت معناداري آرزوهاي دانشآموزان برحسب جنسيت {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} (به تصوير صفحه مراجعه شود) همچنین جهت پاسخ به اين سؤال كه آیا میان آرزوهای جوانان برحسب رشته تحصیلی تفاوت معناداری وجود دارد، از آزمون تفاوت میانگین استفاده شد که نتایج این آزمون در جدول 5 نمایش داده شده است.
همچنین بر اساس نتايج، اگرچه بهصورت كلي ميزان اهميت آرزوها، بر اساس رشته تحصيلي جوانان تفاوت معناداري نداشته است، اما در بسياري از طبقات آرزوها اين تفاوت معنادار بوده است.