چکیده:
استاد باستانی پاریزی که حدود هفتاد سال در زمینه های تاریخی، ادبی و غیره قلم فرسایی نمود و آثار فراوانی را عرضه کرد، بدون شک از پرکارترین مورخین معاصر ایران بوده است. در کنار محاسن بسیار کارش که مردم را وارد تاریخ نمود و بیشتر تاریخ محلی و مردمی را نوشت و با شیوه خاص خود مخاطب فراوانی را جذب نمود، دارای ایراداتی هم بود، ازآن جمله که آثارش با معیارهای علمی و آکادمیک تاریخ نویسی فاصله داشت. مطمئنا با مرگ آن سعید فقید فرصت بیشتری است تا عملکرد او در تاریخ نویسی به محک نقد و نقادی گذاشته شود. هدف این مقاله بررسی و تبیین سبک و سیاق استاد باستانی پاریزی در تاریخ نویسی و طرح اشکالات وارده به سبک وی و کنکاش درباره پاسخ های آن مرحوم در آثارش به نقد نقادان کارهایش می باشد.
خلاصه ماشینی:
تاريخ خودماني رحيم شبانه ١ چکيده استاد باستاني پاريزي که حدود هفتاد سال در زمينه هاي تاريخي، ادبي و غيره قلم فرسايي نمـود و آثار فراواني را عرضه کرد، بدون شک از پرکارترين مورخين معاصر ايران بوده است .
شايد سبک او با اصول حرفه ائي تاريخ نويسي هماهنگ نباشد ولـي ايـن از هر دري سخني در آثار گذشتگان ما بيسابقه نيست ، چنانکه در کتابهاي ادبي کشـکول مانند گذشته هم اين شيوه بکار ميرفت ، منتهي تکيه آنها بيشتر بر روي موضوعات ادبي و فکاهي بود، هرچند که موضوعات فکاهي و طنزهاي تاريخي در نوشـته هـاي باسـتاني پاريزي کم نيست ، البته او در عصـر جديـد تـاريخ نويسـي ايـن شـيوه را بـا روشهـاي جديدتر ترکيب کرده و به بهترين نحو توانسته براي خود مخاطب سـازي کنـد.
او تاريخ را علم ميداند امّا علمي که مربوط به گذشته اسـت ، بـاوجود ايـن تـاريخ را جـزء علوم مثبته نميداند و بنابراين معتقد است نميتوان براي آن قانون وضع کرد و يـا بـراي آن برنامه داشت (باستاني پاريزي،١٣٧٠: ٣٢ .
شايد اين عدم قاطعيت در تحليل و کـلام باسـتاني پـاريزي ناشـي از تحولات سياسي و پيدايش گروههاي اجتماعي مانند جريان چپ مارکسيسـتي در تـاريخ ايران باشد کـه در عمـر طـولاني اسـتاد بـا آن مواجهـه بـود، از يـک طـرف ايـدئولوژي شاهنشاهي حاکم ، مبارزات گروههاي چپ بويژه در دانشگاه و بعـدها گرايشـات مـذهبي در جامعه ايران، امّا برخي را باور آن است که هيچ تحولي بر اساس زمـان نمـيتـوان در آثار باستاني پاريزي مشاهده کرد (خيرانديش ،١٣٨٢: ٣٨ .